دوره 8، شماره 1 - ( 3-1401 )                   جلد 8 شماره 1 صفحات 126-109 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


چکیده:   (1021 مشاهده)
از پرسش‌های کلیدی عصر حاضر این است که چگونه باید در فضای دینی با محصولات علم مدرن مواجه شویم. برای پاسخ به پرسش فوق رویکردهایی در میان اندیشمندان مسلمان مطرح است؛ از پذیرش بی‌چون و چرای این محصولات به‌عنوان دستاوردهای تلاش بشر تا انکار تام این دستاوردها به‌منزلۀ دو نگاه کاملاً متقابل و درنهایت نظریه‌های میانی مانند تفکیک بین علوم انسانی و طبیعی و تلاش برای دینی‌کردن علوم انسانی به‌دلیل مبانی الحادی آن و استفاده از محصولات علوم طبیعی به‌عنوان دستاوردهای مفید تجربۀ بشری.
در این میان براساس نظریۀ هنجاری، ضمن استفاده از دستاوردهای علوم تجربی به‌عنوان پیشرفت‌های علمی، لازم است هنجارهای دینی به‌منزلۀ اخلاق علمی و پیوست فرهنگی به آن‌ها ضمیمه شود تا از آسیب آن‌ها بکاهد. در این مقاله ضمن تبیین، بررسی و نقد دیدگاه‌های فوق، نقاط قوت و ضعف نظریۀ هنجاری بررسی شده و این نظریه به‌منزلۀ نظریه‌ای کاربردی تنها برای دوران گذر از مدرنیته تا رسیدن به تمدن دینی مطرح شده است.
متن کامل [PDF 310 kb]   (188 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
انتشار الکترونیک: 1401/3/1

فهرست منابع
1. آوینی، مرتضی. 1367. توسعه و مبانی تمدن غرب. تهران، ساقی. باربور، ایان. 1392. دین و علم. ترجمۀ پیروز فطورچی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه. براون، رابرت مک‌آفی. 1381. روح آیین پروتستان. ترجمۀ فریبرز مجیدی. تهران: نگاه معاصر. بهنام، جمشید. 1375. ایرانیان و اندیشۀ تجدد. تهران: فرزان روز. پایا، علی. 1393. «ارزیابی نقادانه امکان‌پذیری تکنولوژی دینی؛ نمونۀ تکنولوژی فرقۀ آمیش». گفتمان الگو. سال سوم. شمارۀ ۶. پولارد، سیدنی. 1354. اندیشۀ ترقی تاریخ و جامعه. ترجمۀ حسین اسدپور. تهران: امیرکبیر. تاونی، ریچارد هنری. 1377. دین و ظهور سرمایه‌داری. ترجمۀ احمد خزاعی. تهران: نشر مرکز. تقی‌زاده، حسن، 1353. مقالات. زیر نظر ایرج افشار. جلد چهارم. تهران: انتشارات شکوفان. جوادی آملی، عبدالله. 1386. منزلت عقل در هندسۀ معرفت دینی. قم: اسراء. حافظ‌نیا، محمدرضا. 1377. مقدمه‌ای بر روش تحقیق علوم انسانی. تهران: سمت. حسنی، حمیدرضا؛ علی‌پور، مهدی؛ موحد ابطحی، سید محمدتقی. 1387. علم دینی دیدگاه‌ها و ملاحظات (گزارش، تبیین و سنجش دیدگاه‌های متفکران ایرانی در باب چیستی، امکان و ضرورت علم دینی). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. خسروپناه، عبدالحسین. 1393. در جست‌وجوی علوم انسانی اسلامی. قم: دفتر نشر معارف. دونان، مارسل. 1378. تاریخ جهان لاروس. ترجمۀ امیر جلال‌الدین اعلم. تهران: سروش. رسول‌زاده، عباس؛ باغبانی، جواد. 1389.‌ شناخت مسیحیت. قم: مؤسسۀ آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره). رهنمایی، احمد. 1389. غرب‌شناسی (سیری در تحولات فرهنگی و سیاسی غرب از یونان باستان تا پایان هزاره دوم). قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). سروش، عبدالکریم. 1377. «دین اقلی و اکثری». کیان. دورۀ هشتم. شمارۀ 41. صص 5-1. شهبازی، عبدالله. 1377. زرسالاران یهودی و پارسی؛ استعمار بریتانیا و ایران. جلد 1. تهران: مؤسسۀ مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. طباطبائی، محمدحسین. 1374. ترجمۀ تفسیر المیزان. ترجمۀ محمدباقر موسوی. قم. جلد 16. قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه. عبدالسلام، محمد. 1387. شکوفایی علم در جهان اسلام. ترجمۀ اصغر افتخاری و غلامرضا خواجه سروی. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی. عسگری، حسین. 1389. روستای ایستا: پژوهشی دربارۀ اهل توقف در طالقان. تهران: نشر شهید محبی. غلامی، رضا. 1397. «بررسی رویکردهای پنج‌گانه در مواجهه با علم». تحقیقات بنیادین علوم انسانی. سال چهارم. شمارۀ 2 (پیاپی 11). صص 31-7. فاضل فلاورجانی، داود. 1396. نقش پیش‌فرض‌های دینی در علوم طبیعی. رسالۀ دکتری موسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). استاد راهنما: محمد مطهری. فردید، احمد؛ مددپور، محمد. ۱۳۸۷. دیدار فرهی و فتوحات آخرالزمان. تهران: مؤسسۀ فرهنگی و پژوهشی چاپ و نشر نظر. گلشنی، مهدی. 1385. از علم سکولار تا علم دینی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. _________. 1389. «چرا علم دینی؟». اسراء. دورۀ دوم. شمارۀ 4. صص 25-15. مصباح یزدی، محمدتقی. 1391. نظریۀ سیاسی اسلام. جلد 1. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). _______________. 1392. رابطۀ علم و دین. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). _______________. 1394. پاسخ استاد به جوانان پرسش‌گر. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). _______________. 1398. جامعه و تاریخ در قرآن. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). مطهری، مرتضی. 1390. مجموعه آثار. جلد 2. تهران: صدرا. __________. 1385. قیام و انقلاب مهدی. تهران: صدرا. موحد ابطحی، سید محمدتقی. 1391. «دفاعی از رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود». پژوهشنامۀ علم و دین. دورۀ سوم، شمارۀ 5. صص 126-103. میرباقری، سید محمدمهدی؛ طاهری، محمدحسین. 1394. نسبت دین با علم و فناوری (مبانی مفهومی نظریۀ علم دینی). قم: تمدن نوین اسلامی. موروآ، آندره. 1366. تاریخ انگلستان. ترجمۀ مجید مسعودی. تهران: گوتنبرگ. نجفی، موسی. 1377. اندیشۀ دینی و سکولاریسم در حوزۀ معرفت سیاسی و غرب‌شناسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. نصر، سید حسین. 1350. علم و تمدن در اسلام. ترجمۀ احمد آرام. تهران: اندیشه. ___________. 1379. نیاز به علم مقدس. ترجمۀ حسن میانداری. قم: طه. نصیری، مهدی. 1387. اسلام و تجدد. تهران: کتاب صبح. _________. 1398. عصر حیرت. تهران: مکتبة الصدیقة الشهیده. وبر، ماکس. 1385. اخلاق پروتستان و روح سرمایه‌داری. ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان و پریسا منوچهری کاشانی. تهران: علمی و فرهنگی. هیل، دونالد راتلیج. 1393. تاریخ تحلیلی علم و فناوری در جهان اسلام. ترجمۀ سعید رفعت‌جاه. تهران: جوانۀ رشد. Cahoone, L. 1996. From Modernism to Postmodernism. Cambridge: Massachusetts. Mcgrath, A. E. 2002. Christian Theology. An Introduction, 3rd edn, Blackwell. McLuhan, M.1987. Letters of Marshall McLuhan. Oxford University Press.

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.