استاد حوزه علمیه قم و استاد تمام فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
چکیده: (3357 مشاهده)
چکیده
توجه به مسئله ضرورت تحول در علوم، بهویژه علوم انسانی از مهمترین و ارزشمندترین دستاوردهایی است که انقلاب اسلامی ایران برای جهان اسلام به ارمغان آورد. در جمهوری اسلامی به نسبت دیگر کشورهای مسلمان فضایی ایجاد گشته است که پژوهشگران و صاحبنظران در باب آن نظریهپردازی نمایند و چگونگی آن را تبیین نمایند؛ زیرا این دستاورد در صورتی به جوامع اسلامی انتقالپذیر است که درباره چیستی علوم انسانی و فرایندهای مورد نیاز برای تحول در آن بیشتر و دقیقتر اندیشید. در این مقاله پس از بررسی چیستی علم و علوم انسانی و با این مفروض که تحول در علوم انسانی به معنای تبدیل پایدار و دارای مرجعیت علمی در مبانی و بنیادها، روشها، مفاهیم، ساختارها، نظریهها و مکاتب و متون علمی در جهت مطلوب است، ساحتهای این تحول معرفی و مراحل فرایندهای «راهبردی»، «مدیریتی» و «معرفتی» تحول در علوم انسانی تشریح میشود. با این بیان معلوم میگردد که در تحول علوم انسانی، رویکرد ترمیمی، تهذیبی و پیرایشی، نقلیسازی و بومیسازی فرهنگی و کاربردیِ محض منظور نیست، و مقصود از تحول در علوم انسانی، فرایندی است که در آن، نظریههای علوم انسانی، روشمندانه و مبتنی بر مبانی و منابع اسلامی (عقل، تجربه و نقل دینی) در راستای مقاصد شریعت و نیازهای جامعه اسلامی تولید گردند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى انتشار الکترونیک: 1394/12/1
فهرست منابع
1. قرآن کریم.
استرول، اورام. 1384. فلسفه تحلیلی در قرن بیستم. مترجم فریدون فاطمی. انتشارات نشر مرکز تهران. چاپ دوم.
اُکاشا، سمیر. 1387. فلسفه علم. مترجم هومن پناهنده. تهران. فرهنگ معاصر.
بستان، حسین. 1384. گامی به سوی علم دینی. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. چاپ اول.
چالمرز، آلن. ف. 1387. چیستی علم. مترجم سعید زیباکلام. انتشارات سمت.
خسروپناه، عبدالحسین. 1383. کلام جدید. انتشارات مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه علمیه. چاپ سوم.
راغب اصفهانی. 1429م. المفردات. قم. طلیعه نور. چاپ چهارم.
ریشهری، محمد. 1385. علم و حکمت در قرآن و حدیث. ج 1 و 2. مترجم عبدالهادی مسعودی. مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث. چاپ سوم.
سبزواری، ملاهادی. 1380. شرح منظومه. 3 جلد. تصحیح و تعلیق آیتالله حسنزاده آملی. نشر ناب. چاپ چهارم.
سروش، عبدالکریم. 1385. تفرج صنع. تهران. صراط.
شیرازی، صدرالدین محمد. شرح اصول کافی. 2 جلد. مترجم محمد خواجوی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
طباطبایی، سید محمدحسین. 1422ق. نهایه الحکمه. قم. مؤسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طبرسی، علی. ۱۴۳۱ق. مشکاهالانوار فی غرر الاخبار. قم. دارالحدیث.
طریحی، فخرالدین. 1985م. مجمع البحرین. ج 6. تحقیق سید احمد حسینی. بیروت. نشر دارالمکتبه الهلال. چاپ اول.
عاملی، شیخ حرّ. 1412ق. وسایلالشیعه. ج 27. قم. مؤسسه آل بیت علیهالسلام لاحیاء تراث.
فروند، ژولین، 1362. نظریههای مربوط به علوم انسانی. مترجم محمد کاردان. مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی تهران.
فیض کاشانی، محمد. ۱۴۰۶ق. الوافی. اصفهان. مکتبه الامام امیرالمؤمنین علی علیهالسلام العامه.
فیومیٍ، مقری. 1405ق. مصباح المنیر. ج2. قم. مؤسسه دارالهجره.
کلینی، محمد. 1430. اصول کافی. 2 جلد. مؤسسه تاریخ العربی.
کوهن، توماس. 1383. ساختار انقلابهای علمی. مترجم عباس طاهری. تهران. نشر قصه.
گیلیس، دانالد. 1381. فلسفه علم در قرن بیستم. مترجم حسن میانداری. قم- تهران. انتشارات سمت و مؤسسه طه.
لازی، جان. 1362. درآمدی تاریخی به فلسفه علم. مترجم علی پایا. تهران. مرکز نشر دانشگاهی.
مجلسی، محمدباقر. 1403ق. بحارالانوار. بیروت. مؤسسه الوفاء. ج 2. چاپ دوم.
مجموعه گفتارها. 1392. چیستی تحول در علوم انسانی. قم. دفتر نشر معارف.
مصباح یزدی، محمدتقی. 1383. آموزش فلسفه. 2 جلد. شرکت چاپ و نشر بینالملل وابسته به مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
مصطفوی، حسن. 1385. التحقیق فی الکلمات قرآن مجید. ج 8. تهران. مرکز نشر آثار علامه مصطفوی. چاپ اول.
مطهری، مرتضی. 1385. بیست گفتار. تهران. انتشارات صدرا. چاپ پنجم.
ــــــــــــــــــــــــ. 1389. ده گفتار. تهران. انتشارات صدرا.
نصیرالدین طوسی، محمد. ۱۳۷۰. آداب المتعلمین. قم. دارالکتاب [مرکز پخش].
هال، لویس ویلیام هلزی. 1363. تاریخ و فلسفه علم. مترجم عبدالحسین آذرنگ. تهران. انتشارات سروش.
Boyd, Richard and Philip Gaspe, and J.D.Trout (Ed) 1997, The Philosophy Of Science, London: England.
Craig, Edward, 1998، Routlege Encyclopedia Of Philosophy, London and New York.
McGrew, Timothy and Marc Alspector- Kelly and Fritz Allhoff (Ed), 2009 ،Philosophy Of Science: An Historical Anthology, Edited by, Wiley- BlackWell.