دوره 6، شماره 3 - ( 9-1399 )                   جلد 6 شماره 3 صفحات 26-7 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Rafi‘ie Atani A, Solgi M. Methodology of Fundamental Categories in the Thought of Mohammad Abed al-Jaberi. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2020; 6 (3) :7-26
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-231-fa.html
رفیعی آتانی عطاءالله، سلگی محسن. روش‌شناسی مقولات بنیادین در اندیشۀ محمد عابدالجابری. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1399; 6 (3) :7-26

URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-231-fa.html


چکیده:   (2613 مشاهده)
هدف این پژوهش مطالعۀ روشمند برنامۀ پژهشی محمد عابدالجابری، اندیشمند معاصر عرب، و ارزیابی روش‌شناسی او در پروژۀ «نقد عقل عربی» است. نگارنده کوشیده‌ است با استخراج روشمند شیوه‌های عابدالجابری دربارۀ هویت‌سازی از اسلام و تاریخ اسلام، هویت‌سازی از مسئلۀ بنیادین جهان معاصر اسلامی، نحوۀ مفهوم‌سازی از «عقل» و «تراث» و استخراج روشمند فرم زبانی‌ـ‌منطقی اندیشه‌ها و به‌ویژه نحوۀ استدلال‌ورزی و روش‌شناسی‌ این دانشمند عرب به فراتحلیل اندیشه‌ها و نظام فکری او بپردازد. در مقام نتیجه‌گیری، این پژوهش به ما نشان می‌دهد که عابدالجابری در پروژۀ فکری نقد عقل عربی، اصولاً از دو روش‌شناسی بهره می‌گیرد؛ در برخورد با میراث موجود فرهنگی در جهان اسلام از یک‌سو می‌کوشد همچون یک متفکر ساختارگرا به ورای داده‌های موجود در حوزه‌های متفاوت مانند سیاست، اخلاق و فلسفه برود و نشان دهد که در پشت این تنوع‌های مشهود چه ساختارهای ثابتی (منطقی‌ـ‌زبانی) نهفته که این آن‌ها را ممکن کرده است و ازسوی دیگر، می‌کوشد همچون یک متفکر «عصری‌ساز» نشان دهد که اگر بخواهیم از درون میراث فرهنگی موجود و قرائت آن به فهم دقیق‌تر و روشن‌تری از «وضعیت ممکن‌شدۀ امروزی خود» بپردازیم، چگونه باید به تدوین سناریوهای فکری خود مبادرت ورزیم که «امکان»‌های فکری نوین بر ما گشوده شوند. به اعتقاد عابدالجابری، آن امر ناشناخته که قاعدتاً باید مشکلات شناخته‌شدۀ جهان اسلام را توضیح دهد عبارت است از قواعد و الگوهای مربوط به ساختار فکر و زبان.
متن کامل [PDF 261 kb]   (410 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
انتشار الکترونیک: 1399/9/1

فهرست منابع
1. برلین، آیزایا. 1387. سرشت تلخ بشر؛ جستارهایی در تاریخ اندیشه‌ها. ترجمه لیلا سازگار. تهران: ققنوس. چاپ دوم. اسکینر، کوئنتین. 1390. آزادی مقدم بر لیبرالیسم. ترجمۀ فریدون مجلسی. تهران: فرهنگ جاوید. چاپ اول. باختین، میخاییل. 1387. تخیل مکالمه‌ای. ترجمۀ رویا پورآذر. تهران: نشر نی. حورانی، آلبرت. 1384. تاریخ مردمان عرب. ترجمۀ فرید جواهرکلام. تهران: امیرکبیر. چاپ اول. خدوری، مجید. 1366. گرایش‌های سیاسی در جهان عرب. ترجمۀ عبدالرحمن عالم. تهران: انتشارات وزارت امور خارجه. چاپ اول. دوستدار، آرامش. 1359. ملاحظات فلسفی در دین، علم و تفکر. تهران: آگاه. چاپ اول. رحمانی، تقی. 1384. هرمنوتیک غربی و تأویل شرقی. تهران: سرایی. چاپ اول. ساراپ، مادن. 1382. پساساختارگرایی و پسامدرنیسم. ترجمۀ محمدرضا تاجیک. تهران: نشر نی. سوسور، فردینان دو. 1378. دورۀ زبان‌شناسی عمومی. ترجمۀ کورش صفوی. تهران: هرمس. عابدالجابری، محمد. 1384. عقل سیاسی در اسلام. ترجمۀ عبدالرضا سواری. تهران: گام نو. ــــــــــــــــــــــ. 1387. ما و میراث فلسفی‌مان. ترجمۀ سید محمد آل مهدی. تهران: ثلاث. ــــــــــــــــــــــ. 1389 الف. تکوین عقل عربی. ترجمۀ سید محمد آل مهدی. تهران: نسل آفتاب. ــــــــــــــــــــــ. 1389 ب. سقراط‌هایی از گونه‌ای دیگر. ترجمۀ سید محمد آل مهدی. تهران: فرهنگ. عبدی، حسن. 1390. «تبیین و بررسی روش‌شناسی عابدالجابری در علوم اجتماعی». پژوهش. سال سوم. شمارۀ 2. پاییز و زمستان. صص 90ـ67. عنایت، حمید. 1376. سیری در اندیشۀ سیاسی عرب. تهران: امیرکبیر. چاپ پنجم. ــــــــــــــ‌‌. 1380. اندیشۀ سیاسی در اسلام معاصر. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. تهران: خوارزمی. چاپ چهارم. غلیون، برهان. 1379. «خودآگاهی؛ نقد درونی فرهنگ و جامعۀ عرب»، ترجمه محمدمهدی خلجی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم. چاپ اول. لچت، جان. 1377. پنجاه متفکر معاصر؛ از ساختارگرایی تا پسامدرنیته. ترجمۀ محسن حکیمی. تهران: خجسته. مالكی، محمد. 1394. «بازخوانی سنت و روش‌شناسی آن در اندیشه‌های محمد عابدالجابری». فصلنامۀ سیاست. سال دوم. شمارۀ 7. پاییز. صص18-1 ملکیان، مصطفی. 1381. «سنت و تجدد». راهی به رهایی. تهران: نگاه معاصر. چاپ اول. ــــــــــــــــ‌. 1385. «عقلانیت، دین و نواندیشی». مشتاقی و مهجوری. تهران: نگاه معاصر. چاپ اول. Habermas. J. 1982. "A reply to my critics" in J. B. Thompson and D. Held (eds). Habermas. Critical Debates. London: Macmillan. Linge, David E. 1976. Philosophical Hermeneutics. University of California Press. Masaki, Y. 2004. "Critique of J. L. Austin’s Speech Act Theory: Decentralization of the Speaker- Centered Meaning in Communication". Kyushu Communication Studies. Japan. Powell, N.James. 1998. Postmodernism for Beginners. New York: Writers and Readers Publishing Ltd. Keat, Russell. 1991.The Politics of Social Theory. Oxford: Blackwell. Readings ,bill. 1991,Introducing Lyotard: Art & Politics(London & N.Y.: Routledg). Austin, J. L. 1971. “Performative-Constative”. In John R. Searle (ed.). The Philosophy of Language, 13-22. Oxford: Oxford University Press.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات بنیادین علوم انسانی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق