دوره 6، شماره 3 - ( 9-1399 )                   جلد 6 شماره 3 صفحات 124-97 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Mirgholami M, Rahimian M. A Comparative Study of Principles of Urban Sustainable Development with Islamic Urbanism. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2020; 6 (3) :97-124
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-235-fa.html
میرغلامی مرتضی، رحیمیان محمدرامین. مقایسۀ تطبیقی مبانی و اصول توسعۀ پایدار شهری با اصول شهرسازی اسلامی. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1399; 6 (3) :97-124

URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-235-fa.html


چکیده:   (2198 مشاهده)
پس از فراگیرشدن دین مبین اسلام و تأثیر آن بر فرهنگ و تمدن ساکنان شهرها، سکونتگاه‌ها و محیط‌های ساخته‌شده‌ای در سرتاسر سرزمین‌های اسلامی به منصۀ ظهور رسید که امروزه از آن‌ها با عنوان «شهر و شهرسازی اسلامی» یاد می‌شود. شهر اسلامی دارای صفات و ویژگی‌های مختلفی در ابعاد کالبدی، اجتماعی، مدیریتی، سیاسی و فرهنگی است که در مطالعات و بررسی‌های گوناگون به آن‌ها اشاره شده است. با ظهور مدرنیسم و فراگیرشدن آن در سراسر جهان و به‌ویژه کشورهای اسلامی در‌حال‌توسعه، تقلید و توسعۀ برون‌زا در این شهرها باعث ایجاد ناپایداری در محیط‌های شهری این سرزمین‌ها شده است. با مطرح ‌شدن نظریۀ توسعۀ پایدار در اواخر قرن بیستم و درپی آن شهرهای پایدار، جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی و کالبدی منتج از آن‌ها، به‌طور جدی در معماری و شهرسازی معاصر مورد توجه قرار گرفته است. سؤال اصلی تحقیق این است که مبانی توسعۀ پایدار شهری، به‌ویژه در ابعاد اجتماعی و کالبدی، از چه پارادایم فکری نشئت می‌گیرد و تا چه حد با اصول شهرسازی اسلامی انطباق دارد؟ و آیا این ادعا که توسعۀ پایدار شهری همان شهرسازی اسلامی است صحت دارد یا خیر. تحقیق حاضر از نوع تحقیق‌های بنیادین است و با روش توصیفی‌ تحلیلی و مقایسۀ تطبیقی صورت گرفته است که در آن ضمن تشریح اصول مطرح در شهر اسلامی و نیز ماهیت توسعۀ پایدار و بعد اجتماعی و کالبدی آن، به تحلیل و مقایسۀ آن‌ها پرداخته شده است و با درنظر‌گرفتن نقاط قوت هرکدام در ساخت شهرها، به تبیین اصول و راهکارهایی جهت تحقق شهر‌های اسلامی پایدار مبتنی‌بر مبانی و ارزش‌های اسلامی در دنیای معاصر می‌پردازد. در نهایت، با توجه به این اصول و معیارهای مطرح‌شده، راهکار‌هایی کالبدی و اجتماعی جهت دستیابی به شهر اسلامی پایدار پیشنهاد می‌شود.
متن کامل [PDF 300 kb]   (859 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
انتشار الکترونیک: 1399/9/1

فهرست منابع
1. احمدی دیسفانی، یداله؛ آبادی، محمد علی. 1390. «کنکاشی در باب شکل شهر سنتی از منظر اندیشۀ اسلامی». فصلنامۀ علمی پژوهشی باغ نظر. زمستان. سال هشتم. شمارۀ 19. پوراحمد، احمد؛ موسوی، سیروس. 1389. «ماهیت اجتماعی شهر اسلامی». فصلنامۀ علمی‌ـ‌پژوهشی مطالعات شهر ایرانی اسلامی. زمستان. شمارۀ 2. حبیبی، سید محسن. 1387. از شار تا شهر؛ تحلیلی تاریخی از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن، تفکر و تأثر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. چاپ نهم. دارابی، علی. 1379. «توسعۀ پایدار مفاهیم و محدودیت‌ها». فصلنامۀ مسکن و انقلاب. شمارۀ 89. دانش، جابر. 1389. «مبانی شکل‌گیری و اصول سازمان‌یابی کالبدی شهر اسلامی». فصلنامۀ علمی‌ـ‌پژوهشی مطالعات شهر ایرانی اسلامی. پاییز. شمارۀ اول. رحیمی، حسین. 1384. «در جست‌وجوی شهر اسلامی پایدار». پیک نور. سال پنجم. شمارۀ 2. صص 97-90. سلخی خسرقی، صفا. 1389. «تقابل الگوهای اجتماعی پایدار در غرب با اسلامشهرهای تاریخی ایران». اولین همایش معماری و شهرسازی اسلامی. اسفند 1389. سلطانی، علی؛ دشتی، علی. 1389. «از شهر اسلامی تا شهر پایدار؛ تبیین ویژگی‌های مشترک». اولین همایش معماری و شهرسازی اسلامی، اسفند 1389. ضرابی، اصغر؛ علی‌نژاد طیبی، کاووس. 1389. «تحلیلی بر عناصر و کاربری‌های شهری در شهرهای اسلامی». کتاب ماه هنر. مرداد. شمارۀ 143. فرجام، رسول؛ سلیمانی مقدم، هادی؛ چاوشی، اسماعیل. 1390. «مفهوم اجتماعی شهر از منظر متون و تعالیم اسلامی». فصلنامۀ برنامه‌ریزی منطقه‌ای. سال اول. تابستان. شمارۀ 2. قرخلو، مهدی؛ حسینی، سید هادی. 1385. «شاخص‌های توسعۀ پایدار شهری». مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیه‌ای. بهار و تابستان. شمارۀ 8. لقایی، حسنعلی؛ محمدزاده تیتکانلو، حمیده. 1378. «مقدمه‌ای بر مفهوم توسعۀ شهری پایدار و نقش برنامه‌ریزی شهری». مجلۀ هنرهای زیبا. دانشگاه تهران. زمستان. شمارۀ 6. ملکی، سعید.1390. درآمدی بر توسعۀ پایدار شهری. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران. موریس، جیمز. 1381. تاریخ شکل شهر. جلد دوم. ترجمۀ راضیه رضازاده. تهران: جهاد دانشگاهی علم و صنعت. موسوی کاظمی، سید مهدی؛ شکویی، حسین. 1381. «سنجش پایداری اجتماعی توسعۀ شهر قم». پژوهش‌های جغرافیایی. شمارۀ 44. صص 41ـ21. موسوی کاظمی، سید مهدی. 1380. «توسعۀ پایدار شهری مفاهیم و دیدگاه‌ها». فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی. شمارۀ 520. صص 113ـ94. مهدی‌زاده، جواد. 1389. «مبانی و مفاهیم، شاخص‌های توسعۀ پایدار». فصلنامۀ جستارهای شهرسازی. سال نهم. بهار. شمارۀ 31. صص 16ـ9. ناری قمی، مسعود. 1389. «مطالعه‌ای معناشناختی در باب مفهوم درون‌گرایی در شهر اسلامی». مجلۀ هنرهای زیبا. پاییز. شمارۀ 43. ناصر اسلامی، علی؛ مورینی، ماسیمو. 1375. «پرسش پژوهشگران غربی از هویت شهر اسلامی». ترجمۀ مجید محمدی. مجلۀ آبادی. ویژۀ شهر اسلامی. سال ششم شمارۀ 22. نقی‌زاده، محمد. 1377. «صفات شهر اسلامی در متون اسلامی». مجلۀ هنرهای زیبا. زمستان و بهار1377 و 1378. شمارۀ ۴ و ۵. ـــــــــــــــ‌. 1379الف. «فرهنگ اسلامی و توسعۀ پایدار شهری». فصلنامۀ مدیریت شهری. سال اول. بهار. شمارۀ 1. ـــــــــــــــ. 1379ب. «توسعۀ پایدار، شهر سالم و فرهنگ ایرانی». مجلۀ مسکن و انقلاب. پاییز و زمستان. شماره‌های 96ـ95. ـــــــــــــــ‌. 1385. معماری و شهرسازی اسلامی (مبانی نظری). اصفهان: انتشارات راهیان. ـــــــــــــــ‌. 1389. «تأملی در چیستی شهر اسلامی». فصلنامۀ علمی‌پژوهشی مطالعات شهر ایرانی اسلامی. پاییز. شمارۀ اول. هریس، جاناتان ام. 1383. «اصول اساسی توسعۀ پایدار». ترجمۀ رستم صابری‌فر. مجلۀ سپهر. زمستان. شمارۀ 52. Al-Jayyousi, O R. 2014. "Islam And Sustainable Development: New Worldview". Journal Of Islamic Studies Advance Access. published march 24, 2014. Hall, p .1993. "Toward Sustainable, Liveable And Innovative Cities For 21st Century". In Proceeding Of The Third Conference Of The World Capitals.Tokyo. pp22-28. Hancock, T. 2001. "Towards healthy and sustainable communities". Health environment and economy at the local level. Quebec Klienburg, Ontario. Hasan, Zubair. 2006. "Sustainable Development from an Islamic Perspective: Meaning, Implications and Policy Concern". JKAU: Islamic Econ. 19 (9). PP 3-18. Jansen, L. 2003. "The challenge of sustainable development". Journal of cleaner production.Vol.11. Loukola,O and Kyllönen, Simo. 2005. "The philosophies of sustainability". Extracted from http://www.helsinki.fi/metsatieteet/tutkimus/sunare/21_Loukola_Kyllonen. pdf. Mansor et. al. 2013. "Reconceptualizing the Sustainable Development Key Dimensions with the Islamic Built Environment Principles". Kulliyyah of Architecture and Environmental Design, IIUM. Mukomo, S. 1996. "O Sustainable Urban Development". in Sub-saharan Africa, cities. pp 256-271. Munasinghe, Mohan. 1993. Environmental Economics And Sustainable Development. The world bank: Washington D.C Ott, K. 2003. "The Case for Strong Sustainability". In: Ott, K & P. Thapa (eds). Greifswalds Environmental Ethics. 2009. Greifswald: Steinbecker Verlag Ulrich Rose. ISBN 3931483320. Retrieved on: 2009-02-16. Taylor, Bron. 2006. "Religion and Environmentalism in America and Beyond" in The Oxford Handbook Book for Religion and Ecology. ed. Roger S. Gottlieb. Oxford: Oxford University Press. The World Commission on Environment and Development (WCED). 1987. Our Common Future. Oxford and New York: Oxford University Press. Zuhdi Marsuki, M. 2009. "RELIGIOUS AGENDAS TOWARDS SUSTAINABLE DEVELOPMENT: AN ISLAMIC PERSPECTIVE". Malaysian Journal of Science and Technology Studies. vol 7. PP 22-38.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات بنیادین علوم انسانی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق