علوم انسانی، که ابعاد انسانی پدیدهها و کنشهای انسان را میکاوند، دارای دو بُعد توصیفی و دستوری هستند که هر کدام کارکردهایی دارند. علوم انسانی در بُعد توصیفی به تعریف، توصیف، تفسیر، تبیین و پیشبینی کنشهای انسانی میپردازند و در بُعد دستوری خود نیز ارزشیابی و جهتدهی کنشهای انسانی را بهعهده دارند. نوشتار حاضر، با روش توصیفیـتحلیلی، در مقام پاسخدادن به این سؤال است که ازنظر آیتالله مصباح یزدی، خداباوری چه تأثیری بر ابعاد دستوری علوم انسانی دارد و این تأثیرگذاری چگونه اتفاق میافتد؟ نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که خداباوری با تأثیر در هدف نهایی شخص خداباور، در فرایند کشف ارزش و نیز در جهتدهی کنشهای اختیاری انسانها مؤثر است؛ چراکه از دیدگاه آیتالله مصباح یزدی، ارزش کارها با هدف نهایی سنجیده میشود و جهتدهی عالمان علوم انسانی نیز با توجه به هدف نهایی صورت میگیرد. عالمان علوم انسانی اسلامی کنشهای اختیاری آحاد جامعه را در جهت رسیدن به قرب الهی هدایت و جهتدهی میکنند و از توصیه به افعالی که در تضاد با این هدف باشد، بهشدت پرهیز میکنند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى انتشار الکترونیک: 1399/9/1
فهرست منابع
1. امام خمینی، سید روحالله. بیتا. صحیفۀ امام. جلد 21. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی (رحمةالله علیه).
پایا، علی. 1386. «ملاحظاتی نقادانه دربارۀ دو مفهوم علم دینی و علم بومی». حکمت و فلسفه. شمارۀ 2 و 3. صص 76-39.
شریفی، احمدحسین. 1395الف. «ویژگیهای موضوع علوم انسانی و دلالتهای روششناسانه و غایتشناسانۀ آنها». معرفت فلسفی. سال سیزدهم. شمارۀ 3. صص3106-83.
ــــــــــــــــــــــ 1395ب. مبانی علوم انسانی اسلامی. تهران: آفتاب توسعه. چاپ دوم.
ــــــــــــــــــــــ. 1395ج. روششناسی علوم انسانی اسلامی. تهران: آفتاب توسعه. چاپ اول.
ــــــــــــــــــــــ. 1398. «روشهای کاربست دین در علوم انسانی». نشست تخصصی گروه علمی فلسفۀ علوم انسانی. مجمع عالی حکمت اسلامی.
طباطبایی، محمدحسین. بیتا. نهایة الحکمه. قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
قمی، عباس. 1396. مفاتیحالجنان. ترجمۀ حسین انصاریان. قم: انتشارات محمد امین. چاپ اول.
گروهی از نویسندگان. 1390. فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی. زیر نظر آیت¬الله محمدتقی مصباح یزدی. تهران: مؤسسۀ فرهنگی مدرسۀ برهان (انتشارات مدرسه). چاپ اول.
مصباح، علی. 1397الف. فلسفۀ علوم انسانی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه).
مصباح، محمدتقی. 1405ق. تعلیقۀ علی النهایه. قم: مؤسسۀ در راه حق.
ــــــــــــــــــــ. 1384. بهسوی خودسازی. نگارش کریم سبحانی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ چهارم.
ــــــــــــــــــــ. 1388. آموزش عقاید. قم: شرکت چاپ و نشر بینالملل. چاپ سیوهفتم.
ــــــــــــــــــــ. 1389. خداشناسی (مجموعه کتب آموزشی معارف قرآن). تحقیق و بازنگری امیررضا اشرفی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ اول.
ــــــــــــــــــــ. 1390. آموزش فلسفه. جلد دوم. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ اول.
ــــــــــــــــــــ. 1391الف. حقوق و سیاست در قرآن. نگارش شهید محمد شهرابی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ چهارم.
ــــــــــــــــــــ. 1391ب. آفتاب مطهر. تدوین و نگارش غلامرضا گلیزواره. قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ چهارم.
ــــــــــــــــــــ. 1391ج. پرسشها و پاسخها. جلد اول. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ هشتم.
ــــــــــــــــــــ. 1391د. نظریۀ حقوقی اسلام. جلد دوم. تحقیق و نگارش محمدمهدی کریمینیا. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ پنجم.
ــــــــــــــــــــ. 1392الف. آیین پرواز. تلخیص جواد محدثی. قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ هفتم.
ــــــــــــــــــــ. 1392ب. نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام. تدوین و نگارش عبدالحکیم سلیمی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ دوم.
ــــــــــــــــــــ. 1393. انسانسازی در قرآن. تنظیم و تدوین محمود فتحعلی. قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ پنجم.
ــــــــــــــــــــ. 1394الف. جنگ و جهاد در قرآن. تدوین و نگارش محمدحسین اسکندری و محمدمهدی نادری قمی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ چهارم.
ــــــــــــــــــــ. 1394ب. اخلاق در قرآن. جلد 1و 2. تحقیق و نگارش محمدحسین اسکندری. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ هشتم.
ــــــــــــــــــــ. 1394ج. پیشنیازهای مدیریت اسلامی. تحقیق و نگارش غلامرضا متقیفر. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ پنجم.
ــــــــــــــــــــ. 1394د. نقدی بر مکاتب اخلاقی. تحقیق و نگارش احمدحسین شریفی. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ پنجم.
ــــــــــــــــــــ. 1397ب. رابطۀ علم و دین. تحقیق و نگارش علی مصباح. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (رحمةالله علیه). چاپ پنجم.