دوره 4، شماره 4 - ( 12-1397 )                   جلد 4 شماره 4 صفحات 154-125 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Mannan Raeesi M. An Introduction to Layered Semantics in Textural Architecture by Citation to Religious Texts. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2019; 4 (4) :125-154
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-101-fa.html
منان رئیسی محمد. درآمدی بر معناشناسیِ لایه‌ای در معماری متن‌وار با استناد به متون دینی. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1397; 4 (4) :125-154

URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-101-fa.html


استادیار گروه معماری دانشگاه قم، ایران، قم.
چکیده:   (1607 مشاهده)

چکیده
از مسائل مهم در قلمرو «فلسفۀ معماری»، چیستیِ معنا و فرایندهای مرتبط با آن در معماریِ متن‌وار است. در پژوهش حاضر به این پرسش اصلی پرداخته می‌شود که مؤلفه‌های مؤثر بر خوانش و تأویل معنای یک اثر معماری چیست و براساس این مؤلفه‌ها، آیا می‌توان به تعیّن معنا در آثار معماری معتقد بود یا خیر؟ برای تبیین پاسخ این پرسش، ضمن مقایسۀ تطبیقی نظریات مختلف و سپس ارزیابی آن‌ها، با بهره‌گیری از روش تحلیل محتوای کیفی و با استناد به متون دینی، مشخص می‌شود که گرچه اعتباریاتی نظیر پیش‌دانسته‌ها و پیش‌فهم‌های مخاطب در تأویل و خوانش معنای اثر مؤثر است، برپایۀ برایند کلیۀ مؤلفه‌های مؤثر بر معنا (شامل معمار، مخاطب، اثر و زمینه)، دامنۀ معناییِ معماریِ متن‌وار، متعیّن و نسبتاً بسته است؛ دامنه‌ای که حدود و کیفیت آن طی نظریۀ ارائه‌شده در این مقاله تبیین شده است.
متن کامل [PDF 1304 kb]   (747 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
انتشار الکترونیک: 1397/12/28

فهرست منابع
1. قرآن کریم. نهج البلاغه. 1415ق. گردآورنده سید محمد رضی. بیروت: دارالاسوه. آفرین، فریده. 1390، «چالش ساختار و معنا: بازخوانی واساز از نگاره بیرون‌آوردن یوسف از چاه». فصلنامۀ باغ نظر. شماره 16. آملی لاریجانی، صادق. 1376. «نقد تفسیرهای متجدّدانه از منابع اسلامی». مجله قبسات. سال دوم. شماره اول. آوینی، مرتضی. 1377. آینه جادو. جلد اول. تهران: نشر ساقی. آیت‌اللهی، حمیدرضا. 1387.« بررسی دیدگاه‌های هرمنوتیکی در ساحت‌های مختلف فهم». پژوهشنامه فرهنگستان هنر. شماره 11. ابراهیمی دینانی، غلامحسین. 1379. ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام. جلد 3. تهران: طرح نو. احمدی، بابک. 1371. از نشانه‌های تصویری تا متن. تهران: مرکز. ـــــــــــــــ. 1377. آفرینش و آزادی: جستارهای هرمنوتیک و زیبایی‌شناسی. تهران: مرکز. ـــــــــــــــ. 1380. ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز. اعوانی، غلامرضا. 1375. حکمت و هنر معنوی. تهران: گروس. امام خمینی، روح‌الله. 1387. شرح چهل حدیث. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. امرایی، بابک. 1390. «تحلیل نشانه‌شناختی طراحی پسامدرن». فصلنامه باغ نظر. شماره 16. باورز، جان. 1387. مقدمه‌ای بر طراحی دوبعدی: آشنایی با فرم و عملکرد. ترجمۀ کیوان جورابچی. تهران: روزنه. بحرینی، سید حسین. 1385. فرایند طراحی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. پارسانیا، حمید. 1390. روش‌شناسی انتقادی حکمت صدرایی. قم: کتاب فردا. جوادی آملی، عبدالله. 1386. شریعت در آینۀ معرفت ـ بررسی و نقد نظریۀ قبض و بسط تئوریک شریعت. قم: مرکز نشر اسراء. ــــــــــــــــــــــ. 1389. معرفت‌شناسی در قرآن. قم: مرکز نشر اسراء. جودت، محمدرضا. 1384. نومدرن‌ها کجایند. تهران: انتشارات گنج هنر. حسین‌زاده، محمد. 1385. مبانی معرفت دینی. قم: انتشارات مؤسسۀ امام خمینی. حکیم، نگار. 1382. «معماری متن‌وار و پیشگامان آن». مجلۀ معمار. شماره 20. دانشپور، عبدالهادی؛ رضازاده، راضیه؛ سجودی، فرزان؛ محمدی، مریم. 1392. «بررسی کارکرد و معنای فرم شهر مدرن از منظر نشانه‌شناسی لایه‌ای». مجله نامه معماری و شهرسازی. شماره 11. دریدا، ژاک. 1386. نشانه، بازی، دلالت در گفتمان علوم انسانی، به‌سوی پسامدرن. ترجمه پیام یزدانجو. تهران: نشر مرکز. رئیسی، محمدمنان. 1389. «معماری به‌مثابه متن: واکاوی امکان قرائت‌های مختلف از یک اثر معماری». مجله منظر. شماره 7. ــــــــــــــــــــ. 1395. «معناشناسی متن/ معماری با استناد به آموزه‌های اسلامی». مجله الهیات هنر. شماره 6. رئیسی، محمدمنان؛ نقره‌کار، عبدالحمید. 1397. «معناشناسی در آثار معماری از منظر اسلامی». مجله نقش جهان. جلد 8. شماره 4. ساسانی، فرهاد. 1381. عوامل مؤثر در تفسیر و فهم متن (تفسیرگری پیوستاری). پایان‌نامه دوره دکتری. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی تهران. سبحانی، محمدتقی. 1382. الگوی جامع شخصیت زن مسلمان. قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان. سجودی، فرزان. 1387. نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: نشر علم. ــــــــــــــــ. 1388. نشانه‌شناسی: نظریه و عمل. تهران: نشر علم. شولتز، کریستیان نوربری. 1387. معنا در معماری غرب. ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر. شیرازی، محمدرضا. 1381. «نشانه‌شناسی معماری». مجله معمار. شماره 16. ضیمران، محمد. 1383. درآمدی بر نشانه‌شناسی هنر. تهران: نشر قصه. ـــــــــــــــــ. 1386. ژاک دریدا و متافیزیک حضور. تهران: انتشارات هرمس. کچوئیان، حسین. 1381. «قرائت‌پذیری متون دینی، راهی به‌سوی شکاکیت و پوچ‌گرایی». فصلنامه کتاب نقد. شماره 23. کلالی، پریسا؛ مدیری، آتوسا. 1391. «تبیین نقش مؤلفۀ معنا در فرایند شکل‌گیری حس مکان». مجلۀ هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی. دوره 17. شماره 2. کورتیس، ویلیام. 1385. «کوبیسم دستایل و مفاهیم جدید فضا». ترجمه سعید موسوی. مجله اسکان. شماره بهمن ماه 85. گروتر، یورگ. 1388. زیبایی‌شناسی در معماری. ترجمۀ جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. گیرو، پی‌یر. 1387. نشانه‌شناسی. ترجمۀ محمد نبوی. تهران: آگاه. لینچ، کوین. 1385. سیمای شهر. ترجمۀ منوچهر مزینی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. ـــــــــــــــ. 1384. تئوری شکل شهر. ترجمه سید حسین بحرینی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. مایس، پیرفون. 1387. نگاهی به مبانی معماری از فرم تا مکان. ترجمه و تعلیق سیمون آیوازیان. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. مجلسی، محمدباقر. 1403ق. بحارالانوار. بیروت: نشر وفاء. محمودی‌نژاد، هادی. 1388. فضا و مکان در طراحی شهری. تهران: انتشارات هله طحان. مشکینی، علی، 1406 ه.ق. مواعظ العددیه. قم: نشر الهادی. مطهری، مرتضی. 1384. انسان کامل. تهران: صدرا. معماریان، غلامحسین. 1386. سیری در مبانی نظری معماری. تهران: سروش دانش. نجومیان، امیرعلی. 1387. «نشانه‌شناسی پساساختگرا: روش‌شناسی واسازی متن هنری». مجموعه مقالات سومین هم‌اندیشی نشانه‌شناسی هنر. تهران: فرهنگستان هنر. نجیب اوغلو، گل‌رو. 1379. هندسه و تزئین در معماری اسلامی. ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: روزنه. نسبیت، کیت. 1386. نظریه‌های پسامدرن در معماری. ترجمه و تدوین محمدرضا شیرازی. تهران: نشر نی. نصر، سیدحسین. 1389. هنر و معنویت اسلامی. ترجمه رحیم قاسمیان. تهران: حکمت. نقره‌کار، عبدالحمید. 1387. درآمدی بر هویت اسلامی در معماری و شهرسازی. تهران: پیام سیما. نقره‌کار، عبدالحمید؛ مردمی، کریم؛ رئیسی، محمدمنان. 1391. «تأملی بر بنیان‌های معرفت‌شناختیِ معماری معاصر». نشریه آرمانشهر. شماره 9. نقره‌کار، عبدالحمید؛ رئیسی، محمدمنان. 1390. «تحلیل نشانه‌شناختیِ سامانۀ مسکن ایرانی برپایۀ ارتباط لایه‌های متن/ مسکن». نشریۀ هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی. شماره 46. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. 1391. «تحقق‌پذیری هویت اسلامی در آثار معماری». فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی. شماره 7. نقی‌زاده، محمد. 1386، «ادراک زیبایی و هویت شهر در پرتو تفکر اسلامی». انتشارات سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان. نقی‌زاده، محمد؛ امین‌زاده، بهناز. 1379. «رابطۀ معنی و صورت در تبیین مبانی هنر». نشریه هنرهای زیبا. شماره 8. نوایی، کامبیز؛ حاجی قاسمی، کامبیز. 1390. «خشت و خیال؛ شرح معماری اسلامی ایران»، تهران: انتشارات سروش. واعظی، احمد. 1381. «درآمدی بر هرمنوتیک». فصلنامه کتاب نقد. شماره 23. هاسپرس، جان. 1370. درآمدی بر تحلیل فلسفی. ترجمه سهراب علوی‌نیا. تهران: مرکز ترجمه و نشر کتاب. هولاب، رابرت. 1383. یورگن هابرماس؛ نقد در حوزه عمومی. ترجمه حسین بشیریه. تهران: نشر نی. Adorno, Theodor W. 2004. Aesthetic Theory, trans. Robert Hullot-Kentor. Continuum International Publishing Group. Barthes, Roland. 1990. S/Z, United Kingdom. Blackwell Publishers. Bressler, Charles. 2007. Literary Criticism: An Introduction to Theory and Practice. New Jersey: Pearson Prentice Hall. Carroll, Lewis.1982 . Complete works. London: Chancellor Press. Chandler, Daniel. 2007. Semiotics:The Basics. London: Routledge. Derrida, Jacques. 1979. "Living on" in Deconstruction and criticism. New York, The Continuum Publishing Company. ـــــــــــــــــــــــــــــــــ. 1987. Positions. trans. Alan Bass. London: The Athlone Press. Eagleton, Terry,1983. Literary Theory: An Introduction, Minneapolis. University of Minnesota Press. Eco, Umberto.1979. A Theory of Semiotics. Milan: Bloomington. ــــــــــــــــــــــــــــــــ. 1994. "The limits of interpretation". Bloomington. Indiana University Press. Gadamer, Hans-Georg. 1989. Truth and Method. trans.J.Weinsheimer and D.G.Marshall. New York: Crossroad. Heidegger, Martin. 2000. Being and Time. trans.Joan Macquarrie. State University of New York Press. Hirsch jr, E.D. 1976. The Aims of Interpretation. University of Chicago Press. Hirsch jr, Eric Donald. 1967. Validity in Interpretation. New Haven. Yale University Press. Johansen, J. D., & Larsen, S. E. 2002. Signs in Use. London: Routledge. Kress, Gunther, and Van Leeuwen. 1996. Reading Images: The Grammer of Visual Designs. London: Routledge. Lash, Scott. 1990. Sociology of Postmodernism. London: Routledge. Nesbitt, Kate. 1996. Theorizing a New Agenda for Architecture: An Anthology of Architectural Theory, 1965-1995. New York: Princeton Architectural Press. Nietzsche, Friedrich. 1968. The will to power, trans.Walter Kaufmann. New York: Knopf Doubleday Publishing Group. Rapoport, Amos. 1990. The Meaning of the Built Environment, A Nonverbal Communication Approach. Tucson: University of Arizona Press.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات بنیادین علوم انسانی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق