دوره 1، شماره 1 - ( 12-1394 )                   جلد 1 شماره 1 صفحات 140-115 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Ya‛qoub Nezhad M H. The Geometry of Sciences from the Perspective of Science Study with an Emphasis on the Islamic Humanities. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2016; 1 (1) :115-140
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-25-fa.html
یعقوب نژاد محمدهادی. هندسه علوم از نگاه علم‌شناسی «با تأکید بر علوم انسانی اسلامی». فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1394; 1 (1) :115-140

URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-25-fa.html


استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
چکیده:   (1858 مشاهده)
چکیده
علوم یعنی گزاره‌ها‌ی‌ دانشی و معرفتیِ به‌هم‌پیوسته که دارای روابطِ مفهومی‌اند و نظامی علمی- معرفتی را شکل می‌دهند و دادوستدهای فراوانی با یکدیگر دارند. نه‌تنها در داخل حوزه‌ها‌ی‌ علوم اجتماعی، طبیعی و انسانی و مانند آن، بلکه میان آموزه‌ها‌ی‌ هر یک از این حوزه‌هاتعامل است. حتی بین آموزه‌ها‌ی دین و دستاوردهای علوم دیگر، از زوایای مختلف ارتباط زیادی دیده می‌شود؛ مانند، مباحث هنر، پزشکی، مباحث فقهی، ریاضیات، فلسفه، نجوم، علوم طبیعی، علوم تربیتی و.... این تعامل از وجود ارتباطاتِ بین‌مقوله‌ا‌ی‌ و نظامی فرا‌بخشی میان علوم خبر می‌دهد؛ و حاکی از ارتباطاتی فراتر از آن است که در تک‌تکِ علوم به‌صورت خُرد دیده می‌شود. تحلیل، بازخوانی و کشفِ این ارتباطات و ترسیمِ شبکه معناییِ علومِ هم‌سنخ، و هندسه جامعِ دانش‌ها‌ی‌ موجود، دستاوردهایی را به همراه دارد؛ضمن آنکه برای تسلط نسبی بر حقایق معرفتی و آگاهی از عرصه‌ها‌ی‌ متنوعِ دانش‌ها، کارآمد است، صورتی از نقشه راهِ علم و پژوهش را به دست می‌دهد و ذهنِ خلاقِ اندیشه‌وران را متوجه خود می‌کند؛ واقعیت‌هایی را به عرصه‌ اندیشه بازمی‌گرداند که دیگر شاخه‌ها‌ی‌ معرفتی را برای تفکر و اندیشه در اختیار دانش می‌گذارند؛ تحقیق را همه‌جانبه‌تر و دقیق‌تر و آموزش را روان‌تر، جامع‌تر و کاربردی‌تر می‌سازد؛ در علم‌سنجی، بازشناختِ نیازهای میان‌رشته‌ای، مدیریت ساخت‌یافته دانش‌ها و اندیشه‌های انسانی اسلامی تأثیرگذار است و منجر به تولید علم و ارزش‌افزوده آن می‌شود. این مباحث، عناصری است که این اثر به بررسی و تحلیلِ آن‌ها، از نگاهی علم‌شناسانه پرداخته است.
متن کامل [PDF 415 kb]   (491 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
انتشار الکترونیک: 1394/12/28

فهرست منابع
1. آخوند خراسانی، محمدکاظم. 1420. کفایه الاصول. ج 1. قم. مؤسسه النشر الاسلامی. ابرامی، هوشنگ. 1379. شناختی از دانش‌شناسی. تهران. نشر کتابدار. ابن حزم اندلسی، علی بن احمد بن حزم. 1369. مراتب‌العلوم، تحقیق احسان عباس. ترجمه محمدعلی خاکساری. مشهد. بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی. ابن‌سینا، عبدالله.‌ بی‌تا. الشفاء (الهیات)، تصحیح ابراهیم مذکور. قاهره. بی‌نا. اکاشا، سمیر. 1387. فلسفه علم. ترجمه هومن پناهنده. تهران. فرهنگ معاصر. البنهاوی، محمد امین. 1364 ق. التصنیف العملی للمکتبات. مصر. دار الثقافه. چاپ دوم. پارسا نیا، حمید. 1383. علم و فلسفه. تهران. پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. پوپر، کارل. 1357. حدس‌ها و ابطال‌ها. روش شناخت علمی. ترجمه احمد آرام. تهران. شرکت سهامی انتشار. جمعی از محققان. 1392. اصطلاح‌نامه فقه. (مقدمه). قم. پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی. جوادی آملی، عبدالله. 1383. رحیق مختوم. ج 1. قم. اسرا. ــــــــــــــــــ. 1386. منزلت عقل در هندسه معرفت دینی. قم. نشر اسرا. چاپ دوم. حائری یزدی، مهدی. 1361. هرم هستی؛ تحلیلی از مبادی هستی‌شناسی تطبیقی. تهران. مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی. انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران. حری، عباس. 1381. دایره‌المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی. ج1. تهران. کتابخانه ملی. حسنی، حمیدرضا. 1385. دیدگاه‌ها و ملاحظات علم دینی. قم. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. چالمرز، آلن فرانسیس. 1387. چیستی علم درآمدی بر مکاتب علم‌شناسی فلسفی. ترجمه سعید زیباکلام. تهران. انتشارات سمت. چاپ نهم. دمپی یر، ویلیام. 1371. تاریخ علم. ترجمه عبدالحسین آذرنگ. تهران. سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) (درآمد). ربانی گلپایگانی، علی. 1377. «نقدنظریه تحول وتکامل عمومی در معرفت دینی». مجله تخصصی کلام اسلامی. سال هفتم. شماره 27: ص42. ژیلستون، اتین. 1402. نقد تفکر فلسفی غرب. ترجه احمد احمدی. تهران. انتشارات حکمت. سروش، عبدالکریم. 1375. فربه‌تر از ایدئولوژی. تهران. صراط. ــــــــــــــــــ. 1375. علم چیست، فلسفه چیست. تهران. صراط. ــــــــــــــــــ. 1370. تفرّج صنع. گفتارهایی در اخلاق و صنعت و علم انسانی. تهران. سروش. ــــــــــــــــــ. 1376. درس‌هایی در فلسفه علم‌الاجتماع. تهران. سروش. سکروتن، راجر. 1385. تاریخ مختصر فلسفه جدید. ترجمه اسمعیل سعادتی. تهران. انتشارات حکمت. سوزنچی، حسین. 1388. معنا، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی. تهران. پژوهشگاه مطالعات فرهنگی اجتماعی. سوزنچی، حسین. 1389. ماجرای وحدت وجود در حکمت متعالیه. تهران. دانشگاه امام صادق (ع). شیخ رضایی، حسین. 1387. «رویکرد علّی به ویژگی‌ها و مسئله وحدت علم». حکمت و فلسفه. سال چهارم. شماره اول. بهار. شیرازی، صدرالدین. 1979. الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. ج 1. بیروت. دارالکتب العربیه. طاهری عراقی، احمد. 1376. رده BP اسلام. تهران. کتابخانه جمهوری اسلامی ایران. طباطبایی، سید محمدحسین. 1979. تعلیقه بر اسفار. ج 1. بیروت. دارالکتب العربیه. غروی اصفهانی، شیخ محمدحسین. 1380. الفصول. ج 3. قم. مجمع الفکر الاسلامی. کاپلستون، فردریک. 1380. تاریخ فلسفه. ج 4 و ج 6. ترجمه غلامرضا اعوانی. تهران. انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش. کانت، ایمانوئل. 1367. تمهیدات، مقدمه‌ا‌ی‌ بر هر ما بعدالطبیعه آینده که به‌عنوان یک علم عرضه شود. ترجمه غلامعلی حداد عادل. تهران. مرکز نشر دانشگاهی. کانت، ایمانوئل. 1384. قد عقل عملی. ترجمه ماشاءالله رحمتی. تهران. نورالثقلین. گادفری، اسمیت پیتر. 1392. درآمدی بر فلسفه علم، پژوهشی در باب یک صدسال مناقشه بر سر چیستی علم. ترجمه نواب مقربی. تهران. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. گیلیس، دانالد. 1381. فلسفه علم در قرن بیستم. ترجمه حسن میانداری. تهران. انتشارات سمت و کتاب طه. مارگارت، مان. 1351. اصول فهرست‌نویسی و طبقه‌بندی. ترجمه هوشنگ ابرامی. تهران. مرکز خدمات کتابداری فرانکلین. مصباح یزدی، محمدتقی. 1372. آموزش فلسفه. ج1. تهران. سازمان تبلیغات اسلامی. ــــــــــــــــــــــ. 1363. تعلیقه بر نهایه االحکمه. ج 1. تهران. نشرالزهرا. مطهری، مرتضی. 1369. آشنایی با علوم اسلامی. ج1. تهران. صدرا. ــــــــــــــ. 1372. تکامل اجتماعی انسان. تهران. صدرا. ــــــــــــــ. 1373. مجموعه آثار. ج 6. تهران. صدرا. مظفر، محمدرضا. 1388. المنطق. تهران. اسماعیلیان. مقدم، محمدباقر. 1373. درآمدی بر رده‌بندی علوم. قم. کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی. ملکیان، مصطفی. 1381. راهی به رهایی، جستارهایی در باب عقلانیت و معنویت. تهران. نگاه معاصر. میرزای قمی، ابوالقاسم. حاشیه قوانین الاصول. تصحیح طارمی زنجانی. ج 1. چاپ سنگی. نصر، سید حسین. 1381. معرفت و معنویت. ترجمه ماشاءالله رحمتی. تهران. انتشارات سهروردی. ویل، پیتر. 1365. راهنمای تهیه و گسترش اصطلاح‌نامه یک‌زبانه. ترجمه عباس حری. تهران. مرکز اسناد و مدارک علمی ایران. ویتگنشتاین، لودویک. 1371. رساله منطقی – فلسفی. ترجمه میرشمس‌الدین ادیب سلطانی. وینچ، پیتر. 1372. ایده علم اجتماعی و پیوند آن با فلسفه. ترجمه گروه سمت. تهران. انتشارات سمت، امیرکبیر. هایدگر، مارتین. 1375. «عصر تصویر جهان». ترجمه یوسف اباذری. در فصلنامه ارغنون. ارغنون. پاییز و زمستان. ش11-12. یعقوب‌نژاد، محمدهادی. 1375. درآمدی بر مبانی اصطلاح‌نامه علوم اسلامی. قم. انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. ـــــــــــــــــــــ. 1391. مجموعه مقالات همایش ملی اصطلاح‌نامه و کاربردهای آن در محیط الکترونیکی. تهران. کتابدار. Unity of Science as a Working Hypothesis. Paul Oppenhiem and Hilary Putnam. The Philosophy of Science. edited by Richard Boyd & Philip Gasper & J.D.Trout. Seventh Printing. MIT Press. 1999. p 406 A history of=philosophy.Fredrick Copleston. London: search Prees: 197. Vol.111,pp 228-30.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات بنیادین علوم انسانی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق