دوره 8، شماره 4 - ( 11-1401 )                   جلد 8 شماره 4 صفحات 54-33 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Ghaemi Nik M R. Epistemological requirements of science policy making in Islamic-Iranian tradition. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2023; 8 (4) :33-54
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-485-fa.html
قائمی نیک محمدرضا. اقتضائات معرفتی سیاست‌گذاری علم در سنت اسلامی-ایرانی. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1401; 8 (4) :33-54

URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-485-fa.html


چکیده:   (2176 مشاهده)
مروری بر آثار مربوط به سیاست‌گذاری علم، نشانگر طبقه‌بندی این رشتۀ علمی در ذیل علوم اجتماعی و به‌طور مشخص، مطالعات اجتماعی علم و جامعه‌شناسی علم است که خود در آرای متفکران کلاسیک جامعه‌شناسی مانند دورکیم و مارکس ریشه دارد. در این حوزه، بعضی از نظریات، مطالعات اجتماعی یا سیاست‌گذاری علم را ناظر بر منظرهای مختلف جهان مدرن بررسی می‌کنند و بعضی دیگر از آن‌ها به تمایز کلی همۀ منظرهای مدرن با جهان ماقبل مدرن، به‌‌ویژه قرون وسطای مسیحی اشاره دارند. در این مقاله، با تأکید بر منظرهای دستۀ دوم مانند دیدگاه میشل فوکو، توماس کوهن و برونو لاتور، تحولات مربوط به گسست علوم مدرن از جهان قرون وسطای مسیحی به‌لحاظ موضوع و مبانی بررسی شد. همچنین ارتباط تکوینی حوزۀ مطالعات اجتماعی و سیاست‌گذاری علم در قرن بیستم با دوره‌های قبلی علم مدرن تحلیل شدند و درنهایت با توجه به نگاه مابعدالطبیعی به علم در جهان اسلامی-ایرانی، به‌ویژه تا قبل از مواجهه با دنیای مدرن، براساس حکمت اسلامی اقتضائات معرفتی مطالعات اجتماعی و سیاست‌گذاری علم در سنت اسلامی-ایرانی مدنظر قرار گرفت.
متن کامل [PDF 296 kb]   (534 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
انتشار الکترونیک: 1401/11/10

فهرست منابع
1. ارسطو. 1377. متافیزیک (مابعدالطبیعه). ترجمۀ شرف‌الدین خراسانی. تهران: انتشارات حکمت. باربور، ایان. 1388. علم و دین. ترجمۀ بهاءالدین خرمشاهی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. برت، ادوین آرتور. 1369. مبادی مابعدالطبیعی علوم نوین. ترجمۀ عبدالکریم سروش. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. بکار، عثمان؛ نصر، سید حسین. 1389. طبقه‌بندی علوم نزد حکمای مسلمان. ترجمۀ جواد قاسمی. مشهد: بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی. پارسانیا، حمید. 1380. «چیستی و هستی جامعه از دیدگاه استاد مطهری». علوم سیاسی. دورۀ چهارم. شمارۀ 14، صص 220-197. __________. 1390. مبانی و تطورات برهان صدیقین. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. جوادی آملی، عبدالله (1375)، «حکمت متعالیه، مجموعه فهم و شهود»، خردنامه صدرا، بهار، شماره 3، صص 23-31. چالمرز، آلن اف. 1378. چیستی علم. ترجمۀ سعید زیباکلام. تهران: انتشارات سمت. حسینی بهشتی، سید محمدرضا. 1384. «جایگاه نقد قوۀ حکم در فلسفۀ استعلایی کانت». حکمت و فلسفه. سال اول. شمارۀ 1. صص 26-17. داوری اردکانی، رضا. 1391. علم و پژوهش و سیاست‌های پژوهشی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. _____________. 1389. الف. علوم انسانی و برنامه‌ریزی توسعه. تهران: در انتظار فردایی دیگر. _____________. 1389 ب. ما و تاریخ فلسفۀ اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. دکارت، رنه. 1385. تأملات در فلسفۀ اولی. ترجمۀ احمد احمدی. تهران: انتشارات سمت. دورکیم، امیل. 1383. صور بنیادین حیات دینی. ترجمۀ باقر پرهام. تهران: نشر مرکز. ________. 1391. جامعه‌شناسی و فلسفه؛ تعریف پدیده‌های دینی. ترجمۀ مرتضی ثاقب‌فر. تهران: نشر علم. زالی، مصطفی. 1390. «اسلامی‌سازی علوم یونانی: مطالعۀ موردی دریافت ابن‌سینا از مابعدالطبیعۀ ارسطو». نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان. دورۀ اول. شمارۀ 1. صص 109-89. ژیلسون، آتین. 1387. نقد تفکر فلسفی غرب. ترجمۀ احمد احمدی. تهران: انتشارات سمت. ________. 1394. هستی در اندیشۀ فیلسوفان. ترجمۀ حمید طالب‌زاده. تهران: انتشارات حکمت. صدرالمتألهین شیرازی، محمد. 1393. الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه. 9 جلد. قم: منشورات طلیعۀ نور. طباطبائی، محمدحسین. 1382. شیعه. تهران: موسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. عبودیت، عبدالرسول. 1386. درآمدی به نظام حکمت صدرایی. جلد دوم. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). فوکو، میشل. 1392. دیرینه‌شناسی دانش. ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی. _______. 1398. نظم اشیاء: دیرینه‌شناسی علوم انسانی. ترجمۀ یحیی امامی. تهران: نشر نی. قانعی‌راد، سید محمدامین. 1396 الف. پیمایش علم و جامعه؛ تجربۀ جهانی و اجرای نسخۀ ایرانی. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی. ________________. 1396 ب. ناهم‌زمانی دانش؛ روابط علم و نظام‌های اجتماعی و اقتصادی در ایران. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. ________________. 1396 ج. الگوی چهار وجهی برای ارزیابی توسعۀ علوم انسانی. تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی. کاپلستون، فردریک چارلز. 1373. تاریخ فلسفه، یونان و روم. جلد اول. ترجمۀ سید جلاالدین مجتبوی. تهران: انتشارات سروش. __________________. 1380. تاریخ فلسفه، از ولف تا کانت. جلد ششم. ترجمۀ سید جلال‌الدین مجتبوی، اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر. تهران: انتشارات سروش. __________________. 1385. تاریخ فلسفه، از دکارت تا لایب ‌نیتس. جلد چهارم. ترجمۀ غلامرضا اعوانی. تهران: انتشارات سروش. __________________. 1393. تاریخ فلسفه، فلسفۀ اواخر قرون وسطی و دورۀ رنسانس. جلد سوم. ترجمۀ ابراهیم دادجو. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. کاسیرر، ارنست. 1393. فرد و کیهان در فلسفۀ رنسانس. ترجمۀ یدالله موقن. تهران: نشر ماهی. کالینیکوس، الکس. 1386. اندیشۀ انقلابی مارکس. ترجمۀ پرویز بابایی. تهران: نشر قطره و آزادمهر. کچویان، حسین. 1383. تجدد از نگاهی دیگر. تهران: انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی. کوستلر، آرتور. 1396. خوابگردها. ترجمۀ فؤاد روحانی. تهران: امیرکبیر. کوهن، توماس. 1389. ساختار انقلاب‌های علمی. ترجمۀ سعید زیباکلام. تهران: انتشارات سمت. گیلسپی، مایکل آلن. 1389. ریشه‌های الاهیاتی مدرنیته. ترجمۀ زانیار ابراهیمی. تهران: نشر پگاه روزگار نو. گنون، رنه. 1361. سیطرۀ کمیت و علائم آخر زمان. ترجمۀ محمدعلی کاردان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. لازی، جان. 1362. درآمدی تاریخی به فلسفۀ علم. ترجمۀ علی پایا. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. مانهایم، کارل. 1380. ایدئولوژی و اتوپیا. ترجمۀ فریبرز مجیدی. تهران: انتشارات سمت. مطهری، مرتضی. 1380. جامعه و تاریخ؛ مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی. جلد 2. قم: انتشارات صدرا. مقدم ‌حیدری، غلام‌حسین. 1385. قیاس‌ناپذیری پارادایم‌های علمی. تهران: نشر نی. _________________. 1387. جامعه‌شناسی اثبات ریاضی. تهران: انتشارات سمت. مولکی، مایکل. 1389. علم و جامعهشناسی معرفت. ترجمۀ حسین کچویان. تهران: نشر نی. نصر، سید حسین. 1392. سه حکیم مسلمان. ترجمۀ احمد آرام. تهران: انتشارات امیرکبیر. ___________.1396. فلسفه در سرزمین نبوت: فلسفۀ اسلامی از آغاز تا امروز. ترجمۀ بیت‌الله ندرلو. تهران: ترجمان علوم انسانی. هورکهایمر، ماکس؛ آدرنو، تئودور. 1383. دیالکتیک روشنگری. ترجمۀ مراد فرهادپور و امید مهرگان. تهران: نشر آگه. Cassirer, H. W. 1970. A Comentary on Kant`s Crtitique Judgement, London. Matthew, D. 2005. Science in Society. London: Red Globe Press. Fuller, S. 1997. “The secularization of science and a new deal for science policy”. Futures. Vol. 29. No. 6. pp. 503-483. Hessen, B. 1931. “The Social and Economic Roots of Newton’s Principia”. inBukharin, Nikolai et al. (eds), Science at the Crossroads. London, Cass, 146–212. Latour, B. 2017a. Facing Gaia; Eight Lectures on the New Climatic Regime, tr. Cathy Porter. London: polity press. ________. 2017b. “On Actor-Network Theory. A Few Clarifications Plus More Than A Few Complications”. Philosophical Literary Journal Logos. Vol. 27. No. 1. pp. 197-137. Merton, R. 1972. “The Institutional Imperatives of Science”. in Barnes. pp. 65–79. Restivo, S. 2010. Bruno Latour: The Once and Future Philosopher, Entry in the New Blackwell Companion to Major Social Theories. Edited by George Ritzer and Jeffery Stepinsky. Boston: Blackwell. Voegelin, E. 1948. The Origins of Scientism. Social Research. Vol. 15, No. 4, pp. 494-462. Voegelin, E. 1990. “The Collected Works of Eric Voegelin”. Published Essays, 1966-1985, Vol. 12, Ed. Eliss Sandoz: LSUP. Zucherman, H., and Cole, J. 1975. "Women in American Science". Minerva. Vol. 13. pp 102-82.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات بنیادین علوم انسانی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق