برخی فلسفهها، فراتر از تفسیر عالم، بهدنبال تغییر آن بودهاند و توانستهاند با تولید علوم کاربردی در تغییرات اجتماعی، نقش اساسی ایفا کنند، اما تئوریزهکردن قاعدهمند هستی، بدون تمسک به منطق تولید «مفاهیم، تعاریف، احکام» کلان وخرد، امکانپذیر نیست. کدام منطق و روش، ظرفیت تولید مفاهیم و تعریف کلان فلسفی و کاربردی را برای تئوریزهکردن واقعیت و تولید علوم و درنتیجه امکان مهندسی را دارد. در این پژوهش بر این تأکید میشود که منطق صوری، با کاربست «روش کلینگری» در فرایند کشف ذات پدیدهها، خصوصیت پدیدهها را در سه مرحلۀ «انتزاع، اندراج، انطباق» در سه سطح تولید «مفاهیم، تعریف، احکام کلی» حذف و به شناخت کلی و انتزاعی بسنده میکند و خود را عهدهدار کشف روابط و تناسبات عینی پدیدهها نمیداند؛ درنتیجه ظرفیت فلسفی و روشی آن برای تئوریزهکردن پدیدههای متغیر عالم، برای تصرف در آن کفایت نمیکند؛ بنابراین کارآمدی لازم و مورد انتظار را در تولید علوم کاربردی اسلامی ندارد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى انتشار الکترونیک: 1402/6/1
فهرست منابع
1. ابراهیمی دینانی، غلامحسین. 1395. فراز و فرود فکر فلسفی. تهران، چاپ اول. مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه در ایران.
اسماعیلی، مسعود. 1389. معقول ثانی فلسفی در فلسفۀ اسلامی (سیر بحث در تاریخ و نقد و تحلیل مسئله. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
جوادی آملی، عبدالله. 1398. شمس الوحی تبریزی (سیره علمی علامه طباطبائی)، قم: نشر اسراء.
حائری یزدی، مهدی. 1400. هرم هستی تحلیلی از مبانی هستیشناسی تطبیقی. چاپ پنجم. تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران.
حسینی الهاشمی، سید منیرالدین. 1378. فلسفۀ اصول فقه احکام حکومتی. قم: فرهنگستان علوم اسلامی: نشر داخلی.
حلی، جمالالدین حسن بن یوسف. 1371. جوهر النضید. قم: نشر بیدار.
خوانساری محمد. 1362. منطق صوری. تهران: نشر آگاه،
دادجو، ابراهیم. 1397. «ذاتگرایی جدید در فلسفۀ علم معاصر». مجلۀ ذهن. دورۀ نوزدهم. شمارۀ 74. صص 50 -82.
راس، دیوید. 1377. ارسطو. ترجمۀ مهدی قوام صفری. چاپ اول. تهران: انتشارات فکر روز.
سروش، عبدالکریم. بیتا. نهاد ناآرام جهان. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
سلیمانی امیری، عسگری. 1388. منطق و شناختشناسی. قم: نشر مؤسسۀ امام خمینی.
طباطبایی، سید محمدحسین. 1416. بدایه الحکمه. چاپ چهاردهم. قم: نشر الاسلامی.
_________________________. 1422. نهایه الحکمه. چاپ شانزدهم. قم: نشر اسلامی.
______________________. 1385. اصول فلسفه و روش رئالیسم. جلد 2. چاپ چهاردهم. تهران: صدرا.
______________________. 1387. برهان. ترجمۀ مهدی قوام صفری. قم: بوستان کتاب.
طوسی، خواجه نصیرالدین. 1361. اساسی الاقتباس. تهران: نشر دانشگاه تهران.
عبودیت، عبدالرسول. 1386. درآمدی بر نظام حکمت صدرایی. جلد دوم. تهران: نشر سمت.
علیزاده، بیوک. 1379. «نقد مبانی فلسفی منطق ارسطو». مجلۀ مصباح. سال نهم. شمارۀ 35. صص 23-24.
کاپلستون فریدریک. 1380. تاریخ فلسفه. جلد 1. ترجمۀ جلالالدین مینوی. تهران: نشر سروش.
کاشانی سید وحید. 1385. «مقایسۀ مقولات ارسطویی با مقولات کانتی و بررسی نقش مقولات در سیستم معرفتی آنها». مجلۀ دانش پژوهان. شمارۀ 9.
مصباح یزدی، محمدتقی. 1378. آموزش فلسفه. جلد 1. تهران: سازمات تبلیغات اسلامی.
___________________. بیتا. چکیدۀ چند بحث فلسفی. قم: مؤسسۀ در راه حق.
مطهری مرتضی. 1387. مجموعه آثار. جلد 5 (شرح منظومه). تهران: نشر صدرا.
____________. 1375. مجموعه آثار. جلد 9 (شرح مبسوط منظومه). تهران: نشر صدرا.
میرباقری، محمدمهدی.1373. فلسفۀ تطبیقی. دورۀ ششم، جلد 9 ،قم، فرهنگستان علوم اسلامی(نشرداخلی).
میرباقری محمد مهدی. 1389. فلسفۀ منطق. جلسات، 13-14. قم، فرهنگستان علوم اسلامی(نشرداخلی)
میرباقری، محمد مهدی. 1370. فلسفۀ تطبیقی. دورۀ پنجم. جلد 5. قم، فرهنگستان علوم اسلامی(نشرداخلی)
یزدان پناه، سید یدالله. 1396. تأملاتی در فلسفۀ اسلامی. قم: نشر کتاب فردا.