اگر حکمرانی را خروج از نگاه تکبعدی به دولت بهعنوان مهمترین عنصر در سیاست و ورود به عرصه تعامل بهتر دولت و جامعه بدانیم، به این معنا خواهد بود که حکمرانی بیش از پرداختن به ساختارها بر فرایندها متمرکز است. تمرکز بر فرایندها با توجه بیشتر به مردم و جامعه همراه است و میکوشد جریان سیاست را از سطح جامعه بهسمت ساختارهای سیاسی و قانونگذاری به حرکت درآورد. بحث از تعاون و همکاری، پرورش فضایل اجتماعی، تشکلیابی و توجه به رضایت اجتماعی از عناصر مهم حکمرانی در این بخش هستند که قدرت جامعه درمقابل دولت را افزایش میدهند. فارابی اندیشمندی است که تحقق مدینه فاضله را بدون تعاون اجتماعی و بدون تقویت فضایل اجتماعی میسر نمیداند و حتی میتوان گفت ضمن توجه به قدرتیابی جامعه، تشکیل جامعهٔ قوی را بدون ایجاد یک دولت قوی میسر نمیداند. ازاینحیث گزینهٔ مطلوبی در فلسفه سیاسی اسلامی برای سنجش نسبت حکمرانی و فلسفه سیاسی محسوب میشود. پژوهش حاضر میکوشد چگونگی ارتباط فلسفه سیاسی و حکمرانی را در آرای فارابی به بحث نهد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى انتشار الکترونیک: 1402/9/1
فهرست منابع
1. 1. اندروز، مت؛ لنت پریچت و مایکل وولکاک. 1398. توسعه بهمثابه توانمندسازی حکومت (شواهد، تحلیل و عمل). ترجمه جعفر خیرخواهان و مسعود درودی. تهران: روزنه.
2. بحرانی، مرتضی و ابوالفضل شکوری. 1387. بررسی زبانی نسبت دوستی و ریاست در اندیشه سیاسی فارابی. فصلنامه تحقیقات فرهنگی. س1، ش4، ص191-159.
3. پورحسن، قاسم. 1399الف. فارابی و الحروف. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
4. پورحسن، قاسم. 1399ب. فربهتر از عقل یونان. سایت دکتر پورحسن.
5. کمالیزاده، طاهره. 1397. «رساله عقل فارابی در ارتباط تنگاتنگ با آثار ارسطو است»، 18 مهر، پایگاه فرهنگ نو امروز، https://www.farhangemrooz.com/news/56641/.
6. کمالیزاده، طاهره. 1396. «عقل در فلسفه ارسطو به روایت اسکندر و فارابی»، فصلنامه فلسفه و کلام اسلامی. ش2، س45، ص 616-635.
7. میدری، احمد. 1400. در جستجوی سعادت عمومی. ج2. درآمدی بر توانمندسازی حکومت و جامعه. تهران: روزنه.
8. مهدی، محسن. 1400. فارابی و بنیانگذاری فلسفه سیاسی اسلامی. ترجمه محمداحسان مصحفی. تهران: حکمت.
9. ناظرزاده كرمانی، فرناز. 1376. اصول و مبادی فلسفه سياسی فارابی. تهران: انتشارات دانشگاه الزهرا.
10. فارابی، ابونصر. 1388. فصول منتزعه. ترجمه و شرح حسن ملکشاهی. چ2. تهران: سروش.
11. فارابی، ابونصر. 1983 م. رساله فی معانی العقل. بیروت: دارالمشرق.
12. فارابی، ابونصر. 1398. کتاب المله؛ رساله در باب فلسفه دین و الهیات سیاسی. ترجمه ابوالفضل شکوری. تهران: عقل سرخ.
13. فارابی، ابونصر. 1390. فارابی و راه سعادت (کاوشی در باب اخلاق فضیلت از نگاه فارابی). به کوشش قاسم پورحسن و ترجمه نواب مقربی. تهران: انتشارات بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
14. فارابی، ابونصر. 1379. سیاست مدنیه. ترجمه سیدجعفر سجادی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
15. Khan. M. A. moqtader. 2019. Islam and Good Governance a Political Philosophy of Ihsan. New York: Palgrave Macmillan.