دوره 5، شماره 4 - ( 12-1398 )                   جلد 5 شماره 4 صفحات 149-123 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Development, Reliability and Validation of Courage Scale Based on Islamic Sources. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2020; 5 (4) :123-149
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-154-fa.html
اسلامیان بشیر، آذربایجانی مسعود، رفیعی هنر حمید. ساخت، اعتباریابی و رواسازی مقیاس شجاعت براساس منابع اسلامی. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1398; 5 (4) :123-149

URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-154-fa.html


چکیده:   (2758 مشاهده)
هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی مقیاس شجاعت براساس منابع اسلامی است. این تحقیق ازلحاظ رویکرد روشی، آمیخته (کیفی و کمّی) است. بدین منظور از دو روش تحلیل مفهومی‌ـ‌محتوایی و زمینه‌یابی استفاده شده‌ است. در روش تحلیل مفهومی‌ـ‌محتوایی با مراجعه به روایات معصومین، چهار مؤلفه (قوت، پایداری، اقدام، شناخت عقلانی) و 29 نشانه برای شجاعت استخراج شد. در مرحلۀ بعد مؤلفه‌ها و نشانه‌ها به همراه مستندات آن در اختیار کارشناسان قرار گرفت و بعد از اعمال نظر آن‌ها، برای موارد تأییدشده گویه‌هایی طراحی شد. در مرحلۀ آخر، بعد از نظرخواهی از کارشناسان دربارۀ مناسب‌بودن یا نبودن گویه‌ها و ضرورت یا عدم ضرورت هر‌یک از گویه‌ها، مقیاسی با 45 گویۀ تأییدشده آماده شد. در مرحلۀ پیمایشی، مقیاس آماده‌شده، بعد از اجرای مقدماتی بر روی 50 نمونه و انجام تحلیل‌های آماری روی داده‌ها آمادۀ پیمایش اصلی شد. در پیمایش اصلی داده‌های حاصل از اجرای مقیاس بر روی 225 دانشجوی دانشگاه شهید رجایی و طلاب حوزۀ علمیۀ قم (مدرسۀ علمیۀ معصومیه، مؤسسۀ امام خمینی و مرکز جامع علوم اسلامی) استخراج شد و روایی و اعتبار مقیاس بررسی شد. برای بررسی روایی محتوایی از نظر کارشناسان، برای بررسی روایی ملاکی از مقیاس شجاعت اخلاقی سِکِرکا و برای بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی استفاده شد. در زمینۀ روایی محتوایی سه مؤلفه از چهار مؤلفۀ اصلی شجاعت تأیید شد.
همچنین، کارشناسان هر 29 نشانۀ شجاعت را پذیرفتند و درنهایت، از بین 87 گویه، 45 گویه برای اجرای مقیاس پذیرش شد. در ارتباط با روایی ملاکی نیز مقیاس شجاعت اسلامی با مقیاس شجاعت اخلاقی سکرکا از همبستگی مثبت و معناداری (637/0r=) برخوردار است. دربارۀ روایی سازه هم سه گویه که دارای بار عاملی کمتر از 3/0 بود، حذف شد و بر روی 42 گویۀ باقیمانده، تحلیل عاملی صورت گرفت که بعد از انجام تحلیل عاملی، چهار عامل شناسایی شد که عبارت‌اند از: «جوانمردی (مروت)، ایستادگی، اقدام عقلانی و سعۀ‌صدر». نتایج نشان داد که مقیاس شجاعت براساس منابع اسلامی از روایی و اعتبار مطلوب برای فعالیت‌های پژوهشی برخوردار است.
متن کامل [PDF 361 kb]   (427 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
انتشار الکترونیک: 1398/12/1

فهرست منابع
1. آقا جمال خوانسارى، محمدبن حسين.‏ 1366. شرح آقا جمال خوانسارى بر غررالحكم و دررالكلم‏. تهران: دانشگاه تهران. چاپ چهارم. ابن بابویه، محمد بن على. 1362. صفات الشیعه. تهران: اعلمی. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‌. 1395ق. کمال الدین و تمام النعمه. تهران: اسلامیه. چاپ دوم. ابن حیون، نعمان‌بن محمد مغربی. 1385ق. دعائم الاسلام. قم: مؤسسۀ آل البیت. چاپ دوم. ابن شعبه حرانى، حسن‌بن على. 1404. تحف‌العقول عن آل الرسول صلى‌الله علیه و آله. قم: جامعۀ مدرسین. چاپ دوم. اختری، عباسعلی. 1386. محمّد بر قلّه‌های فضائل. تهران: بین‌الملل. اسلامیان، بشیر. 1397. «ساخت، اعتباریابی و رواسازی مقیاس شجاعت براساس منابع اسلامی». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. قم: دانشگاه قرآن و حدیث. ایزوتسو، توشیهیکو. 1378. مفاهیم اخلاقی‌ـ‌دینی در قرآن مجید. ترجمۀ فریدون بدره‌ای. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز. پسندیده، عباس. 1384. «درآمدی بر نقش حدیث در ساخت مقیاس‌های دینی». گزیده مقالات همایش مبانی نظری و روان‌سنجی مقیاس‌های دینی. صص 98ـ79. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. تمیمى آمدى، عبد الواحدبن محمد. 1366ش.تصنیف غرر الحکم و درر الکلم‏. قم: دفتر تبلیغات. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‌. 1410ق. غررالحکم و دررالکلم. قم: دارالکتاب الاسلامی. چاپ دوم. تهرانی، مجتبی. 1395. اخلاق الهی؛ مباحث قوه غضبیه(فضائل). قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. حرعاملی، محمدبن حسن. 1425ق. اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات. بیروت: اعلمی. حسینی، سید مرتضی. 1385. اخلاق تبلیغ در سیره رسول‌الله. قم: مرکز جهانی علوم اسلامی. چاپ دوم. حلوانی، حسین‌بن محمد بن حسن بن نصر. 1408ق. نزهه الناظر و تنبیه الخاطر. قم: مدرسه الامام المهدی. خشوعی، مهدیه سادات. 1393. «نقش فضیلت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در شجاعت اخلاقی حرفه‌ای». فصلنامۀ فرایند مدیریت توسعه. تابستان93. شمارۀ 2. پیاپی 88. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ. 1393. «ويژگي‌هاي روان‌سنجي مقياس شجاعت اخلاقي حرفه‌اي و سنجش آن با توجه به ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي» .فصلنامۀ مشاوره شغلی و سازمانی. پاییز93. شماره 20. دلشاد تهرانی، مصطفی. 1385. طایر فرّخ پی(کمالات انسانی در نهج‌البلاغه). قم: معارف. دیلمی همذانی، شیرویه. 1406ق. الفردوس بمأثور الخطاب. بیروت: دارالکتب العلمیه. دیلمى، حسن‌بن محمد. 1408ق. أعلام الدین فی صفات المؤمنین‏. قم: مؤسسۀ آل البیت علیهم‌السلام. راوندی کاشانی، فضل الله بن علی. بی‌تا. النوادر. قم: دارالکتاب. رضاخانی، ضیاءالدین. 1393. پرسشنامه شجاعت. تهران: مؤسسه تحقیقاتی علوم رفتاری سینا(روان تجهیز). رضایی بهسودی، محمد کبیر. 1391. والاترین خصال. قم: دارالتفسیر. رفیعی هنر، حمید. 1397. «الگوی درمانی خودنظم‌جویی برای افسردگی براساس منابع اسلامی: تدوین مدل مفهومی و طرح‌نمای درمان و مطالعۀ امکان‌سنجی و نتایج اولیۀ آن». رسالۀ دکتری. چاپ نشده. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره). ری شهری، محمد. 1392. منتخب میزان الحکمه. قم: دارالحدیث. چاپ یازدهم. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه. 1385. روش‌های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه. شجاعی، محمدصادق. 1396. شخصیت از دیدگاه صفات. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. شریف الرضی، محمدبن حسین. 1422ق. المجازات النبویه. قم: دارالحدیث. صدرالسادات، سید جلال؛ مینایی، اصغر. 1380. راهنمای آسان تحلیل عاملی. تهران: سمت. طاهریان، محمدطاهر. 1336. «شجاعت، سخا، عفو و اغماض و دیگر صفات فاضله ازنظر قرآن مجید». پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تهران. طبرسی، حسن‌بن فضل. 1412ق. مکارم الأخلاق. قم: الشریف الرضی. چاپ چهارم. طبرسى، على‌بن حسن. 1385ق. مشکاة الأنوار فی غرر الأخبار. نجف: المکتبة الحیدریة. چاپ دوم. طبری آملی، عماد الدين أبي جعفر محمد بن أبي القاسم. 1383ق. ‏بشارة المصطفى لشيعة المرتضى. نجف: المکتبه الحیدریه. چاپ دوم. علیپور، مهدی؛ حسنی، سیدحمیدرضا. 1394. پارادایم اجتهادی دانش دینی(پاد). قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. قمی، عباس. 1414. سفینه البحار. قم: اسوه. کومبز، جرالد؛ دانیل، لو. ۱۳۸۷. «پژوهش فلسفی: تحلیل مفهومی». ترجمۀ خسرو باقری. روش‌شناسی مطالعات برنامۀ درسی. ادموند سی شورت. ترجمۀ دکتر محمود مهرمحمدی و همکاران. تهران: سمت و وزارت آموزش و پرورش (پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش). مارنات، گری گراث. 1379. راهنمای سنجش روانی؛ برای روان‌شناسان بالینی، مشاوران و روان‌پزشکان. جلد 1. ترجمۀ حسن پاشاشریفی و محمدرضا نیکخو. تهران: سخن. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى‏.1379. احتجاجات( ترجمه جلد 9 بحار الأنوار). تهران: اسلامیه. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‌. 1403ق. بحارالأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار. بیروت: دار إحياء التراث العربي‏. چاپ دوم. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‌ـــــــ. 1404ق. مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‏. تهران: دارالکتب الاسلامیه. چاپ دوم. محمدزاده، راضیه. 1388. پرورش فرزندی شجاع. تهران: منیر. محمدی اشتهاردی، محمد؛ عبدوس، محمدتقی. 1375. بیست‌و‌پنج اصل از اصول اخلاقی امامان. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. چاپ سوم. محمدی، عبدالرضا؛ اسلامی نصرت‌آبادی، حمید؛ میرجلیلی، محمد حسیم. 1388. «بررسی عوامل مؤثر بر شجاعت دانشجویان دانشگاه امام علی و راهکارهای ارتقای آن». فصلنامۀ مدیریت نظامی. شمارۀ 36. مسعودی، عبدالهادی. 1392. روش فهم حدیث. تهران: سمت. مظاهری، حسین. 1383. کاوشی نو در اخلاق اسلامی. ترجمۀ محمود ابوالقاسمی. تهران: مؤسسۀ نشر و تحقیقات ذکر. چاپ دوم. مفید، محمدبن محمد. 1413ق. الأمالی. قم: کنگرۀ شیخ مفید. مکارم شیرازی، ناصر. 1378. اخلاق در قرآن. قم: مدرسۀ امام علی‌بن ابی طالب. مگیار موئی، جینا ال. 1391. فنون روان‌شناسی مثبت‌گرا. ترجمۀ فرید براتی سده. تهران: رشد. نیلی‌پور، مهدی. 1390. بهشت اخلاق. اصفهان: مرغ سلیمان. چاپ دوم. ـــــــــــــــ. 1395. چهارده قانون زندگی. اصفهان: مرغ سلیمان. هاشمی خویی، میرزا حبیب‌الله. 1400ق. منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه. تهران: مکتبه الاسلامیه. چاپ چهارم. C. R. Snyder, Shane J. Lopez, Jennifer Teramano Pedrotti. 2011. Wisdom and Courage: two universal virtues, in Positive Psychology: the Scientific and Practical Explorations of Human Strengths. second edition. Sage Publication Inc. New Delhi. chapter 9. Cooper Woodard, Cynthia L. S. Pury. 2007. The Construct of Courage: Categorization and Measurement. Consulting Psychology Journal: Practice and Research, Vol. 59, No. 2, 135–147.

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات بنیادین علوم انسانی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق