دوره 6، شماره 2 - ( 6-1399 )
جلد 6 شماره 2 صفحات 32-7 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Vaseti A. Civilization Ijtihad
The Logic of Understanding Religion on a Civilizing Scale. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2020; 6 (2) :7-32
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-203-fa.html
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-203-fa.html
واسطی عبدالحمید. اجتهاد تمدنی؛ منطق فهم دین در مقیاس تمدن‌سازانه
چیستی، امکان و چگونگی. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1399; 6 (2) :7-32
چکیده: (2854 مشاهده)
هدف نگارنده در این مقاله، دستیابی به روشی استنباطی مبتنی‌بر مکتب اجتهاد جواهری، برای اکتشاف نظر شارع دربارۀ ساختارها و فرایندهای لازم در تحقق یک تمدن است. در این مقاله، پس از مفهوم‌‌شناسی «تمدن» و «اجتهاد»، به چیستی اجتهاد تمدنی پرداخته شده است که دال مرکزی آن «استنباط فرایندها» از ادله است و تمایز آن با عناوین مشابهی مانند فقه حکومتی و فقه نظام ارائه شده است. سپس با استفاده از تعمیم متعلَّق حکم از «فعل جوارحی مکلف فردی» به «کلیۀ فعل و انفعالات و تغییرات حاصل از ساختارها و فرایندها» و تعمیم کارکرد «حجیت» از «مُعذّریّت و مُنجّزیت» به «مَدرکیت»، اثبات شده است که اجتهاد به فقه موجود اختصاص ندارد و می‌‌تواند فهم از گزاره‌‌های توصیفی و اخلاقی را هم در مقیاس خرد و هم مقیاس کلان مدیریت کند.
در انتهای مقاله نیز به چگونگی اجتهاد تمدنی، با استفاده از ابزار «وضع الفاظ برای ارواح معانی» و ابزار «منطق سیستم‌‌ها» در جمع میان ادله پرداخته شده و نمونه‌‌‌‌ای از این عملیات نیز ارائه شده است.
در انتهای مقاله نیز به چگونگی اجتهاد تمدنی، با استفاده از ابزار «وضع الفاظ برای ارواح معانی» و ابزار «منطق سیستم‌‌ها» در جمع میان ادله پرداخته شده و نمونه‌‌‌‌ای از این عملیات نیز ارائه شده است.
فهرست منابع
1. نهج البلاغه. 1414ق. ترجمۀ سید محمدبن حسین رضی. قم: مؤسسۀ نهج البلاغه.
اراکی، محسن. 1392. مصاحبه¬های فقه اجتماعی. قم: مرکز فقهی ائمه اطهار.
برقی، احمدبن محمد. 1371ق. المحاسن. قم: دارالکتب الاسلامیه، 1371ق.
بری، باقر. 1421ق. «فقه النظریه عند الشهید الصدر». مجلۀ قضایا اسلامیه معاصره. شماره 11 و 12. صص202ـ165.
بیرو، آلن. 1377ش. فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمۀ باقر ساروخانی. تهران: کیهان.
حر عاملی، محمدبن حسن. 1409ق. تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسۀ آل‌البیت.
حکیم، محمدتقی. 1423ق. الاصول العامه فی الفقه المقارن. قم: مجمع جهانی اهل بیت.
خسروپناه، عبدالحسین. 1399. نشست تخصصی فقه حکومتی، 11/7/1399. قم: موسسه مطالعات فقه حکومتی معنا
دهخدا، علی¬اکبر. 1377. لغت¬نامه. تهران: انتشارات امیرکبیر.
ربانی، محمدباقر. 1393. فقه اجتماعی (مصاحبه با اساتید حوزه و دانشگاه). مصاحبه با آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی. قم: مرکز فقهی ائمۀ اطهار علیهم السلام.
رهدار، احمد. 1397. کرسی ترویجی شاخص‌های اجتهاد تمدن‌سازی. کنگرۀ بین‌المللی فقیه فقه نظام در 28/ 1/ 1397. قم: دانشگاه باقرالعلوم علیه‌السلام.
صدوق، محمدبن علی. 1376ش. الامالی. تهران: کتابچی.
طباطبایی، سید محمدحسین. 1417ق. المیزان. قم: انتشارات جامعۀ مدرسین حوزۀ قم.
عمادی، عباس. 1393. «حکم حکومتی». پایگاه اطلاعاتی پژوهشکدۀ باقرالعلوم.
http://pajoohe.ir/%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA%DB%8C__a-43638.aspx
قمی، میرزا ابوالقاسم. 1312ق. القوانین المحکمه فی الاصول. قم: احیاء الکتب الاسلامیه.
کلینی، محمدبن یعقوب. 1429ق. الکافی. قم: دارالحدیث.
مجلسی، محمدباقر. 1403ق. بحارالانوار. بیروت: مؤسسۀ طبع و نشر.
هاشمی شاهرودی، محمود. 1423. موسوعه الفقه الاسلامی. ج 10. قم: مؤسسۀ دایرة‌المعارف فقه اسلامی.
هیلگارد، ارنست روپیکوت. ۱۳۶۲. زمینۀ روان‌شناسی. ترجمۀ حسن رفیعی. تهران: نشر ارجمند. چاپ سوم.
واسطی، عبدالحمید. 1393. پایگاه اطلاعاتی http://isin.ir/node/2106. مشهد: موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
