Khandan A A. Designing the elements and quantitative indices for Islamic Humanities Based on Master Motahari’s Teleological Exposition of Religious Science, and Investigating Its Effect on the Transformation of the Humanities. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2016; 1 (1) :59-82
URL:
http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-23-fa.html
خندان علیاصغر. طراحی ارکان و شـاخصهـای کمّی برای علوم انسـانی اسلامی
مبتنی بر تقریر غایتگرایانه استاد مطهری از علم دینی
و بررسی تأثیر آن در تحول علوم انسانی. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1394; 1 (1) :59-82
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-23-fa.html
استادیار دانشگاه امام صادق علیهالسلام
چکیده: (2915 مشاهده)
چکیده
این پژوهش در این چارچوب نظری مطرح میشود که طبق تعالیم اسلامی و تصریح دانشمندانی مانند استاد مطهری، علم دینی عبارت است از: یک: علمی مبتنی بر مبانی اسلامی و توحیدی (دیدگاه مبناگرایانه)؛ دو: علم نافع (دیدگاه غایتگرایانه). ملاک نافعبودن علم نیز نیازهای فرد و جامعه اسلامی است. بهعبارت دقیقتر، نافعبودن علم را میتوان در دو بُعد دنبال کرد: یک: پاسخ به پرسشهای (عمدتاً) فردی؛ دو: حل مسئلههای (عمدتاً) اجتماعی.
مسئله اصلی این پژوهش را میتوان چنین تقریر کرد که اولاً: روش متعارف در مطالعات ارزیابی علوم (به معنای رشتههای علمی دانشگاهی) چیست و چه عیوب و کاستیهایی دارد؟ ثانیاً: با پذیرش و مبنا قراردادن تقریر غایتگرایانه از علم دینی، آیا میتوان نافعبودن علم را بهصورت کمّی و عددی نشان داد؟ چگونه؟
با هدف مذکور، در این مقاله پس از نقد رویکرد غالب در مطالعات ارزیابی علوم که با عنوان «علمسنجی» شناخته میشود، تلاش خواهد شد با الگوگیری از روش ارزیابی درونی مراکز علمی، ارکان اصلی و فرعی و شاخصهای قابلاندازهگیریِ عددی علم دینی طراحی شود.
در پایان، تأثیر این نگاه در مطالعات کاربردی علم در مدیریت تحول علوم انسانی اسلام بررسی خواهد شد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى انتشار الکترونیک: 1394/12/28
فهرست منابع
1. • قرآن کریم.
• ادوارد، سالیس. 1380. مدیریت کیفیت فراگیر در آموزش. ترجمة علی حدیقی. تهران. نشر هوای تازه.
• بازرگان، عباس. 1374. «ارزیابی درونی دانشگاهی و کاربرد آن در بهبود مستمر کیفیت آموزش عالی». فصلنامه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی. سال سوم. ش 3و4.
• بازرگان، عباس.1380. ارزشیابی آموزشی. تهران. انتشارات سمت.
• بازرگان، عباس و همکاران. 1379. «رویکرد مناسب ارزیابی درونی برای ارتقای مستمر کیفیت گروههای آموزشی در دانشگاههای علوم پزشکی». مجله روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران. دوره جدید. سال پنجم. ش2.
• بیات، فاطمه. 1383. ارزیابی درونی کیفیت عملکرد گروه آموزشی معارف اسلامی دانشگاه امام صادق علیهالسلام. پایاننامة کارشناسی ارشد. تهران. دانشکدة روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.
• جوکار، طاهره؛ عصاره، فریده. 1392. «جریان انتشار مقالات علمی در کشور ایران طی سالهای 2007-2011 بر اساس مدل مارپیچ سهگانه دانشگاه، صنعت و دولت». فصلنامه مدیریت پردازش اطلاعات. زمستان 1392. دورة 29. ش2.
• حاجیزینالعابدینی، محسن. 1388. «وبسنجی»، از کتابسنجی تا وبسنجی، تحلیلی بر مبانی، دیدگاهها، قواعد و شاخصها، غلامرضا حیدری و.... تهران. نشر کتابدار.
• حیدری، غلامرضا. 1388. «علمسنجی»، از کتابسنجی تا وبسنجی، تحلیلی بر مبانی، دیدگاهها، قواعد و شاخصها. تهران. نشر کتابدار.
• ــــــــــــــــ. 1389. «علم و سنجش: یا مفهوم علم در علمسنجی. کتاب ماه کلیات. مهر 1389. شمارة 154.
• ــــــــــــــــ. 1390-الف. پیشفرضهای معرفتشناختی علمسنجی. مجلة کتابداری و اطلاعرسانی. بهار 1390. شمارة 53.
• ــــــــــــــــ. 1390-ب. رویکردی انتقادی به مطالعات حوزة علمسنجی. مدیریت اطلاعات سلامت. خرداد و تیر 1390. شمارة 1.
• خسروی، فریبرز. 1386. «علمسنجی یا عالمسنجی». فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات. پاییز 1386. شمارة 71.
• خندان، علیاصغر. 1391. «تقریر غایتگرایانه از علم دینی با تکیه بر اندیشههای استاد مطهری». ذهن. شمارة 50.
• داورپناه، مـحمدرضا. 1386. «چالشهای علمسنجی در حوزه علوم انسانی در مقایسه با سایر حوزههای علم». مطالعات تربیتی و روانشناسی. مهر 1386. شماره 30.
• زارع فراشبندی، فیروزه. 1388. «اطلاعسنجی»، از کتابسنجی تا وبسنجی، تحلیلی بر مبانی، دیدگاهها، قواعد و شاخصها. تهران. نشر کتابدار.
• شریفی، ونداد. 1382-الف. «علمسنجی: علمسنجی و علوم شناختی». مجلة تازههای علوم شناختی. تابستان 1382. شمارة 18.
• ـــــــــــــ. 1382-ب. «علمسنجی 2: تحلیل استنادی». مجلة تازههای علوم شناختی. پاییز 1382. شمارة 19.
• ـــــــــــــ. 1383. «علمسنجی 4: آشنایی با برنامهها و نهادهای ارزیابی پژوهش». مجلة تازههای علوم شناختی. بهار و تابستان 1383. شمارة 21 و 22.
• شورای عالی انقلاب فرهنگی. 1389-الف. ارزیابی آموزش عالی در جمهوری اسلامی ایران، دومین گزارش ارزیابی خرد دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (سالهای 1384 و 1385). تهران. انتشارات دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
• شورای عالی انقلاب فرهنگی. 1389-ب. ارزیابی علم و فناوری در جمهوری اسلامی ایران، دومین ارزیابی خرد دانشگاه آزاد اسلامی (سالهای 1383 تا 1385). تهران. انتشارات دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
• طاهری، بهجت؛ نوروزی چاکلی عبدالرضا. 1394. «تحلیل مقایسهای رابطه دانشگاه و صنعت در ایران و ترکیه: مطالعه علمسنجی». مجله علمسنجی کاسپین. جلد2. شمارة 1.
• عصاره، فریده. 1388. «آسیبشناسی کتابسنجی و روشهای مشابه آن». از کتابسنجی تا وبسنجی، تحلیلی بر مبانی، دیدگاهها، قواعد و شاخصها. تهران. نشر کتابدار.
• علیخانی، رحیم؛ کرمی، نورالله. 1387. مطالعات سنجش کمّی. تهران. نشر چاپار.
• علیمحمدی، داریوش. 1389. «نهادهای علمسنجی در ایران». کتاب ماه کلیات. مهر 1389. ش154.
• قمی، شیخ عباس. 1373. کلیات مفاتیحالجنان. تهران. دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
• کلینی، محمد بن یعقوب. 1365. الکافی. ج1. تهران. انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
• محمدی، رضا. 1384. راهنمای عملی انجام ارزیابی درونی در نظام آموزش عالی ایران: تجارب ملی و بینالمللی. تهران. مرکز انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.
• مطهری، مرتضی. 1364. امامت و رهبری. تهران. صدرا.
• ـــــــــــــــ. 1367. پیرامون جمهوری اسلامی. تهران. صدرا.
• ـــــــــــــــ. 1368. ده گفتار. تهران. صدرا.
• ـــــــــــــــ. 1369. آشنایی با علوم اسلامی، جلد اول، منطق و فلسفه. تهران. صدرا.
• ـــــــــــــــ. 1370-الف. بیست گفتار. تهران. صدرا.
• ـــــــــــــــ. 1370-ب. ختم نبوت. تهران. صدرا.
• ـــــــــــــــ. 1370-ج. اسلام و مقتضیات زمان. ج2. تهران. صدرا.
• ـــــــــــــــ. 1371. مقدمهای بر جهانبینی اسلامی، وحی و نبوت. تهران. صدرا.
• ـــــــــــــــ. 1372. مقدمهای بر جهانبینی اسلامی، جهانبینی توحیدی. تهران. صدرا.
• ـــــــــــــــ. 1373-الف. تعلیم و تربیت در اسلام. تهران. صدرا.
• ـــــــــــــــ. 1373-ب. قیام و انقلاب مهدی (عج) از دیدگاه فلسفه تاریخ. تهران. صدرا.
• موغلی، علیرضا و همکاران. 1391. کاربردهای پایگاه اطلاعاتی جی.سی. آر (JCR) در مطالعات موردی علمسنجی. تهران. نشر چاپار.