دوره 7، شماره 4 - ( 12-1400 )
جلد 7 شماره 4 صفحات 46-27 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Jamali M. An Investgation of the Theory of Rational Choice in
Popper and Sadr al-Muta'alihin's View. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2022; 7 (4) :27-46
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-386-fa.html
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-386-fa.html
جمالی مهدی. بررسی نظریۀ انتخاب عقلانی از دیدگاه پوپر و صدرالمتألهین. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. 1400; 7 (4) :27-46
چکیده: (2822 مشاهده)
نظریۀ انتخاب عقلانی یکی از مهم‌ترین و مشهورترین نظریه‌ها در علوم انسانی و تبیین کنش‌های انسانی است. بسیاری از اندیشمندان علوم انسانی و اجتماعی این نظریه را خصلت عصر مدرن و علوم انسانی جدید می‌دانند. از این میان، کارل پوپر نیز آن را شاه‌کلید و یگانه راه فتح و فهم علوم انسانی دانسته است. وی ضمن تعریف عقلانیت به عمل متناسب با موقعیت و شرایط، معتقد است منطق موقعیت بر مبنای اصل عقلانیت تنها و بهترین ابزار برای فهم، تبیین و پیش‌بینی کنش‌های انسانی است. از سوی دیگر براساس مبانی حکمت متعالیه، از جمله تعریف عقلانیت به عملی که انسان را به قرب الهی می‌رساند، انتخاب عقلانی نظریه‌ای محدود و ناکارآمد به شمار می‌آید. نظریۀ جامع و کامل نیز نظریۀ انتخاب اختیاری است که هم به عوامل مستقیم کنش، یعنی باورها و انگیزه‌ها و هم عوامل غیرمستقیم کنش، مانند عوامل طبیعی و اجتماعی توجه دارد. در این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی و مقایسه‌ای، نظریۀ انتخاب عقلانی از دیدگاه پوپر و صدرا بررسی شده است. نتیجه اینکه دیدگاه صدرالمتألهین به‌دلیل تعریف دقیق عقلانیت و توجه به عوامل مختلف مستقیم و غیرمستقیم کنش، دیدگاهی کامل‌تر و کارآمدتر از دیدگاه پوپر است.
فهرست منابع
1. پارسانیا، حمید. 1392. جهان‌های اجتماعی. چاپ دوم. قم: فردا.
پوپر، کارل ریموند. 1388. منطق اکتشاف علمی. ترجمۀ سید حسین کمالی. چاپ چهارم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ـــــــــــــ. 1379. اسطوره چارچوب، در دفاع از علم و عقلانیت. ترجمۀ علی پایا. چاپ اول. تهران: طرح نو.
ـــــــــــــ. 1358. فقر مکتب تاریخیگری. ترجمۀ احمد آرام. چاپ دوم. تهران: خوارزمی.
ـــــــــــــ. 1380. جامعه باز و دشمنان آن. ترجمۀ عزت‌الله فولادوند. چاپ سوم. تهران: خوارزمی.
شریفی، احمدحسین. 1395. روش‌شناسی علوم انسانی اسلامی. تهران: آفتاب توسعه.
صدرالمتألهین. 1981 م. الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة. جلدهای 1، 2، 5، 6، 8 و 9. چاپ سوم. بیروت: دار احیاء التراث.
ـــــــــــــ. 1360. الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة. چاپ دوم. تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی. مشهد: المرکز الجامعی للنشر.
ـــــــــــــ. 1354. المبدأ و المعاد. تصحیح سید جلال‌الدین آشتیانی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران.
ــــــــــــــ. 1366. تفسیر القرآن الکریم. جلدهای 1 و 3. چاپ دوم. تحقیق محمد خواجوی. قم: بیدار.
ــــــــــــــ. 1381. کسر الاصنام الجاهلیة. تصحیح و تعلیق دکتر جهانگیری. تهران: بنیاد حکمت صدرا.
ــــــــــــــ. 1383. شرح اصول الکافی. جلدهای 1و 4. تحقیق محمد خواجوی. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
ــــــــــــــ. بی‌تا. الحاشیة علی الهیات الشفاء. قم: بیدار.
ــــــــــــ. 1363. مفاتیح الغیب. تصحیح محمد خواجوی تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
کرایب، یان. 1378. نظریه‌های مدرن در جامعه‌شناسی. ترجمۀ محبوبه مهاجر، تهران: سروش.
کلمن، جیمز. 1377. بنیادهای نظریۀ اجتماعی. ترجمۀ منوچهر صبوری. تهران: نی.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
