مقصود از هدفگذاری تربیتی، تعیین اهداف تربیت در سطوح مختلف، بهمنظور جهتدادن به اقدامات تربیتی است. با وجود اینکه در هر هدفگذاری اتقان اهداف بهدستآمده به اطمینان از چگونگی هدفگذاری وابسته است، از میان پژوهشهایی که تاکنون به ارائۀ نظاممند اهداف تربیتی همت گماردهاند، کمتر موردی را میتوان یافت که بهصراحت و بهطور مستقل به بحث دربارۀ چگونگی هدفگذاری پرداخته باشد. درواقع در این پژوهشها به تفصیل روشن نیست منابع هدفگذاری کداماند و در به دست دادن اهداف چه جایگاهی دارند؟ همچنین مشخص نیست این منابع با چه روشی استخراج شده و سپس در سطوح مختلف اهداف (غایی، میانی و عملیاتی) چینش یافتهاند؟ در راستای این خلأ، هدف پژوهش حاضر بررسی منابع و روش هدفگذاری در تربیت اسلامی و پاسخ به دو پرسش پیشگفته است. روش پژوهش تحلیلی - اجتهادی است. نتایج این پژوهش نشان میدهد در دیدگاه اسلامی، «وحی» یگانه منبع برای دستیابی به اهداف تربیتی است، که متکی بر آن میتوان به سطوح مختلف اهداف دست یافت. همچنین فرایند دستیابی به اهداف دربارۀ منبع وحی، به دو مرحلۀ کلی «کشف» و «چینش» تقسیم میشود. برای کشف اهداف، شناسایی قالبها و اسلوبهای بیان هدف ضرورت دارد. همچنین برای چینش اهداف، با معیار قراردادن ویژگیهای مراتب مختلف هدفی، طبقهبندی اهداف ممکن شده و سپس با تحلیل اهداف بالادست، نسبت اهداف هر طبقه با یکدیگر روشن میشود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى انتشار الکترونیک: 1401/7/10
فهرست منابع
1. قرآن کریم.
اعرافی، علیرضا؛ بهشتی، محمد؛ فقیهی، علینقی؛ ابوجعفری، مهدی. 1395. درآمدی بر تعلیم و تربیت اسلام (2): اهداف تربیت از دیدگاه اسلام. تهران: انتشارات سمت.
باقری، خسرو. 1390. درآمدی بر فلسفۀ تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران. جلد 1. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
_________. 1395. نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. جلد 1. تهران: انتشارات مدرسه.
جمعی از نویسندگان. 1391. نظام تربیتی بسیجیان (طرح صالحین). به سفارش سازمان بسیج مستضعفین.
جمعی از نویسندگان. 1395. درآمدی بر نظامنامۀ تربیتی المصطفی (ص). قم: مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).
ذوعلم، علی. 1387. سند «الگوی مفهومی هدفگذاری درسی تربیتی». کمیتۀ کلیات.
شاملی، عباسعلی؛ یوسفی، شهناز. 1394. بنیانهای دینی و فلسفی نظام تعلیم و تربیت اسلامی: رویکرد توصیفی ـ تحلیلی (مجموعه مقالات). تهران: انتشارات سادس.
صادقزاده قمصری، علیرضا. 1390. مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران. تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش.
صفایی حائری، علی. 1385. اندیشۀ من. قم: انتشارات لیله القدر.
_____________. 1386. تطهیر با جاری قرآن. جلد 1. قم: انتشارات لیله القدر.
_____________. 1394. مسئولیت و سازندگی. قم: انتشارات لیله القدر.
طباطبایی، سید محمدکاظم. 1393. منطق فهم حدیث. قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی. 1394. فلسفۀ تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: انتشارات مدرسه.