دوره ۳، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۶ )
جلد ۳ شماره ۲ صفحات ۹۶-۷۳ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Vaseti A. Reticular Justice
an explanation of justice, based on the principles of Islamic knowledge
(Suggested for basic theory of Justic). فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2017; 3 (2) :73-96
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-59-fa.html
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-59-fa.html
واسطی عبدالحمید. عدل شبکه‌ای
توصیف و تبیینی از عدالت با اقتباس از مبانی معرفتیِ اسلام
(پیشنهادی برای «نظریۀ پایه در حیطه‌های مختلف عدالت»). فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. ۱۳۹۶; ۳ (۲) :۷۳-۹۶
استادیار گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
چکیده: (۳۲۷۰ مشاهده)
چکیده
مسئلۀ این مقاله، دستیابی به دستگاه معرفتیِ تولیدکنندۀ تعریف عدل، شاخص‌ها و معادلات عدالت‌ورزی است. در این مقاله، با ابتنا بر «پارادایم شبکه‌ای» و «روش تحقیق شبکه‌ای» و «بستۀ مفاهیم بنیادین»، که هر سه متخذ از دیدگاه معرفتی اسلام است، تعریفی از عدالت ارائه شده و با رویکرد سیستمی و توجه به مقیاسِ «شبکۀ هستی»، نقطۀ شروع فرایندِ «تحقق عدالت»، هستۀ مرکزی، و راهبرد حاکم بر فرایند و مراحل آن به‌صورت قدم‌به‌قدم، در قالب یک دستگاه آکسیوماتیک عرضه شده است.
براساس این تحلیل، عدالت عبارت‌است از: «نسبتی میان نیازها و امکانات، که منجربه زمینه‌سازی برای رشد در مقیاس شبکۀ هستی شود» و نظریۀ «عدل شبکه‌ای» یعنی تعیین معادلۀ مطلوبیت در مقیاس شبکۀ هستی، به‌طوری‌که برایند پنج مؤلفۀ مطلوبیت جسمی، فکری و روحی، محیطی، جمعی و مطلوبیت پایدار (با میل به پایداریِ بی‌نهایت) باشد؛ و مراحل تحقق عدالت عبارت‌اند از: تشخیص نیاز (در مقیاس شبکۀ هستی) ← تشخیص امکانات (در مقیاس شبکۀ هستی) ← تعیین زمینۀ لازم برای استفاده از امکانات به جهت رفع نیاز (تحقق رشد) ← تعیین نسبت میان نیازها و امکانات (تعریف معادلۀ حرکت)، براساس مطلوبیتِ پنج‌محورۀ عدل شبکه‌ای.
مسئلۀ این مقاله، دستیابی به دستگاه معرفتیِ تولیدکنندۀ تعریف عدل، شاخص‌ها و معادلات عدالت‌ورزی است. در این مقاله، با ابتنا بر «پارادایم شبکه‌ای» و «روش تحقیق شبکه‌ای» و «بستۀ مفاهیم بنیادین»، که هر سه متخذ از دیدگاه معرفتی اسلام است، تعریفی از عدالت ارائه شده و با رویکرد سیستمی و توجه به مقیاسِ «شبکۀ هستی»، نقطۀ شروع فرایندِ «تحقق عدالت»، هستۀ مرکزی، و راهبرد حاکم بر فرایند و مراحل آن به‌صورت قدم‌به‌قدم، در قالب یک دستگاه آکسیوماتیک عرضه شده است.
براساس این تحلیل، عدالت عبارت‌است از: «نسبتی میان نیازها و امکانات، که منجربه زمینه‌سازی برای رشد در مقیاس شبکۀ هستی شود» و نظریۀ «عدل شبکه‌ای» یعنی تعیین معادلۀ مطلوبیت در مقیاس شبکۀ هستی، به‌طوری‌که برایند پنج مؤلفۀ مطلوبیت جسمی، فکری و روحی، محیطی، جمعی و مطلوبیت پایدار (با میل به پایداریِ بی‌نهایت) باشد؛ و مراحل تحقق عدالت عبارت‌اند از: تشخیص نیاز (در مقیاس شبکۀ هستی) ← تشخیص امکانات (در مقیاس شبکۀ هستی) ← تعیین زمینۀ لازم برای استفاده از امکانات به جهت رفع نیاز (تحقق رشد) ← تعیین نسبت میان نیازها و امکانات (تعریف معادلۀ حرکت)، براساس مطلوبیتِ پنج‌محورۀ عدل شبکه‌ای.
واژه‌های کلیدی: کلیدواژه‌ها: شبکۀ هستی، پارادایم شبکه‌ای، مدل نیازها، هویت رشد، هویت عدالت، عدل شبکه‌ای.
فهرست منابع
۱. ارسطو. ۱۳۳۷. سیاست. مترجم عنایت حمید. تهران: نشر نیل.
ایمان، محمدتقی. ۱۳۹۰. مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
پورعزت، علی اصغر. ۱۳۸۳. «شهر عدل و دولت هوشمند». چشم‌انداز مدیریت بازرگانی. تابستان. صص ۱۶۲-۱۴۳.
پوپر کارل ۱۳۷۰، آرام، احمد، منطق اکتشاف علمی، تهران، انتشارات سروش: صص ۷۷-۷۵
جهانیان، ناصر. ۱۳۸۹. «نظریه جامع عدالت». فلسفه دین. تابستان. صص ۱۳۳-۹۷.
خاکبان، سلیمان. ۱۳۹۲. «نظریه راهنما، یا هندسه نیازهای صادق، یا نقطه آغاز طراحی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت». دومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت. تهران: مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت.
خسروپناه، عبدالحسین؛ عزت‌پور، علی‌اصغر و محمدنژاد چاوشی، حبیب. ۱۳۹۳. «وسعت معنایی عدالت در قرآن». فصلنامه مطالعات تفسیری. بهار. صص ۴۹-۷۴.
دانایی‌فرد، حسن. ۱۳۸۸. «روش‌شناسی عمومی نظریه‌پردازی». روش‌شناسی علوم انسانی. بهار: صص ۳۲-۷.
دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، سید مهدی. ۱۳۸۱. تئـوري نظـم در بـي‌نظمـي و مـديريت. تهران: بی‌نا.
علامه حسینی طهرانی، سیدمحمدحسین. ۱۳۶۰. معادشناسی. تهران: انتشارات حکمت.
علامه طباطبایی، سیدمحمدحسین. ۱۳۹۳ق. المیزان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات اسماعیلیان.
فائز کوکب و غیره۱۳۹۱، مفهوم‌شناسی تطبیقی عدالت زبانی، نشریه جستارهای زبانی، دوره ۳ شماره۱
کلینی، یعقوب. ۱۴۲۹ق. الکافی. قم: دارالحدیث.
کوهن، توماس. ۱۳۹۱. ساختار انقلاب‌های علمی. مترجم سعید زیباکلام. تهران: انتشارات سمت.
لاریجانی، علی. ۱۳۸۳. روش ریاضی در فلسفۀ کانت. تهران: دانشگاه تهران.
مصباح، مجتبی. ۱۳۸۶. فلسفۀ اخلاق. قم: مؤسسۀ امام خمینی.
مقدمی، محمدتقی. ۱۳۹۰. نظریۀ تحلیل گفتمان لاکلا و موف و نقد آن. فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی. شماره۶
نراقی، ملامهدی. ۱۳۸۳ق. جامع‌السعادات. نجف اشرف: جامعه النجف الدینیه.
واسطی، عبدالحمید. ۱۳۹۱. راهنمای تحقیق با اقتباس از نگرش اسلام. مشهد مقدس: مؤسسۀ مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام.
ـــــــــــــــــــــــــــ. ۱۳۹۱.نگرش سیستمی به دین. مشهد مقدس: مؤسسۀ مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام.
واعظی، احمد. ۱۳۸۸. نقد و بررسی نظریه‌های عدالت. قم: مؤسسۀ امام خمینی.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
