دوره ۴، شماره ۴ - ( ۱۲-۱۳۹۷ )                   جلد ۴ شماره ۴ صفحات ۳۶-۷ | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

khusrupanah A A. An introduction of Hikmi - Ijtihadi pattern of social sciences. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی 2019; 4 (4) :7-36
URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-1-97-fa.html
خسروپناه عبدالحسین. درآمدی بر الگوی حکمی و اجتهادی علوم اجتماعی اسلامی. فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم انسانی. ۱۳۹۷; ۴ (۴) :۷-۳۶

URL: http://frh.sccsr.ac.ir/article-۱-۹۷-fa.html


استاد گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، ایران، قم.
چکیده:   (۳۰۸۶ مشاهده)
چکیده
ایدۀ تولید «علوم اجتماعی اسلامی» از راهکارهای پاسخ به مسئلۀ تبیین و فهم حیات انسانی و اجتماعی انسان و ارائۀ مدل‌هایی برای ادارۀ بهتر جامعه است. اما مقصود از علوم اجتماعی اسلامی و علم دینی چیست؟ طرفداران و کسانی که علم دینی را ممکن می‌دانند پاسخ‌های مختلفی به این پرسش داده‌اند. «الگوی حکمی و اجتهادی علوم اجتماعی» پاسخی برای تبیین چیستی، طبقه‌بندی و روش‌شناسی علوم اجتماعی در مقام موجود و مطلوب و تلاشی در شکل‌دهی به یک برنامۀ پژوهشی برای تولید علوم اجتماعی اسلامی است. در این مقاله با رویکردی توصیفی و تحلیلی پس از ذکر مقدمات و مقصود از الگو و معرفت الگویی در مطالعۀ مرتبۀ دوم علوم اجتماعی، به تشریح دیدگاه الگوی حکمی و اجتماعی در چهار بخشِ: 1. چیستی علوم اجتماعی، 2. نسبت علوم اجتماعی با عقل و حکمت، 3. نسبت علوم اجتماعی با تجربه و 4. نسبت علوم اجتماعی با آموزه‌های نقلی پرداخته می‌شود. براساس این تبیین در دو بخش انتهایی به برخی الزمات روشی و آینده‌نگارانۀ این الگو در تولید علوم اجتماعی اسلامی نیز اشاره می‌شود.
متن کامل [PDF 768 kb]   (۱۵۸۳ دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: عمومى
انتشار الکترونیک: 1397/12/28

فهرست منابع
۱. ایمان، محمدتقی,۱۳۹۲. روش‌شناسی علوم انسانی نزد اندیشمندان مسلمان. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. باقری نوع‌پرست، خسرو. ۱۳۹۴. «نقد و بررسی الگوی حکمی‌ـ‌اجتهادی». نقادی کرسی نظریه‌پردازی دربارۀ علم دینی. دانشگاه تهران‌: دانشکدۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی. ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۴. پایا، علی. ۱۳۸۶. «ملاحظاتی نقادانه دربارۀ دو علم دینی و علم بومی». حکمت و فلسفه (۱۱). تهران: دانشگاه علامه طباطبایی. خسروپناه، عبدالحسین. ۱۳۷۹. كلام جديد. قم: مرکز فرهنگی و پژوهش‌های حوزۀ علمیۀ قم. ـــــــــــــــــــــــ‌.۱۳۸۱ الف. انتظارات بشر از دين. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۸۱ ب. قلمرو دين، قم: مركز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۸۲. گسترۀ شریعت. قم: دفتر نشر معارف. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۸۳. «منطق استقراء علمى از دیدگاه شهید صدر». ذهن (۱۸). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۸۸. فلسفۀ فلسفۀ اسلامی. قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۱. کلام نوین اسلامی، جلد ۳. قم: تعلیم و تربیت اسلامی. ــــــــــــــــــــــ‌ـ. ۱۳۹۲. اندیشه‌های حکمی‌ـ‌اجتهادی شهید آیت‌الله صدر. تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۲الف. در جست‌وجوی علوم انسانی اسلامی. قم: دفتر نشر معارف. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۲ب. فلسفۀ علوم انسانی. قم: حکمت نوین اسلامی. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۴الف. روش‌شناسی علوم اجتماعی. تحریر و تنظیم مهدی عاشوری. تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۴ ب. علامه طباطبایی فیلسوف علوم انسانی (مجموعه مقالات). تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۶الف. درس‌گفتارهای ایدئولوژی‌های اجتماعی. لوح فشرده. تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. ـــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۶ب. فلسفه شناخت. قم: دفتر نشر معارف. خسروپناه، عبدالحسین؛ پارسانیا، حمید و عاشوری، مهدی. ۱۳۹۲. تولید و تکوین علوم انسانی اسلامی. تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. خسروپناه، عبدالحسین؛ پناهی آزاد، حسن. ۱۳۸۸. نظام معرفت‌شناسی صدرایی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. خسروپناه، عبدالحسین؛ عاشوری، مهدی. ۱۳۹۲. تحلیل معرفت (درآمدی بر معرفت‌شناسی نوصدرایی ۱). تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۴الف. رئالیسم معرفتی (درآمدی بر معرفت‌شناسی نوصدرایی ۲). تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۴ب. «الگوی علم‌شناسی منطقی و هویت اجتماعی دانش‌های مدون». آینۀ معرفت (۴۵). تهران: دانشگاه شهید بهشتی. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‌. ۱۳۹۴ج. «هدفگذاری رئالیستی تحقیقات اجتماعی با ملاحظۀ ارزش‌های اسلامی و زمینه‌های اجتماعی». فصلنامۀ راهبرد فرهنگ (۳۲). صص ۶۵-۴۹. شیرازی، قطب‌الدین. ۱۳۷۲. شرح حکمه الاشراق. تصحیح حسین ضیائی‌تربتی. تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. صدر، سید محمد باقر. ۱۴۰۰الف. دروس فی علم الاصول، الحلقه الثالثه. جلد اول. قم: مجمع الفکر الاسلامی. ــــــــــــــــــــــ‌. ۱۴۰۰ب. المدرسة القرآنية. بيروت: دارالتعارف. ــــــــــــــــــــــ‌. ۱۴۱۰. الأسس المنطقيّه للاستقراء. قم: المجمع العلمي للشهيد صدر. عاشوری، مهدی؛ خسروپناه، عبدالحسین.۱۳۹۵. «واقع‌نمایی و ارزش معرفتی شناخت‌های ظنّی»، دوفصلنامۀ فلسفه و کلام اسلامی. تهران: دانشکدۀ الهیات دانشگاه تهران. سال ۴۹. شماره اول، صص ۷۳-۵۵. مصباح یزدی، محمدتقی. ۱۳۷۷. آموزش فلسفه. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی. موحد ابطحی، سیدمحمد تقی. ۱۳۹۵. «ملاحظاتی نقادانه دربارۀ طبقه‌بندی علوم انسانی‌ـ‌اسلامی». ترنم حکمت (۵). تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران، صص ۷۴-۷۰. Laudan, L. and Leplin, J .۱۹۹۱. "Empirical Equivalence and Underdetermination". Journal of Philosophy. ۸۸:pp ۴۴۹–۴۷۲. Rosenberg, Alexander. ۲۰۱۲. Philosophy of Social science. ۴th Ed. Westview Press

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به تحقیقات بنیادین علوم انسانی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق